ANG ROLETA
Froilan F. Elizaga
Pag-uwi ko, masakit ang buo kong katawan. Para akong tinatrangkaso. Nilapag ko muna sa kutson ang pulang kahon ng sapatos na iniabot sa akin ng may-ari ng junkshop na kumupkop kay Lola Esme, saka ako nag-shower. Nilamig ako, kahit lukewarm na ang ipinangligo ko. Hindi na ako nagsabon. Lumabas ako agad ng banyo at nagbihis.
Gusto ko sanang magtimpla ng kape o gatas na mainit pero wala na palang laman ang mga garapon. Wala na ring cup noodles kaya anumang instant soup. Grabe! Anong buhay ba meron ako? Naitanong ko sa sarili. Sa oras ng pangangailangan ay wala akong madukot. Napakapabaya ko talaga.
Ginusto kong bumaba upang makabili ng makakain ngunit bigla na lang akong nanginig ng husto. Pakiramdam ko ay inilublob ako sa tubig na nagyeyelo. Kaya, nagkumot na lang ako. Pinilit kong painitin ang katawan ko sa ilalim ng nito. Unti-unti na ring bumigat ang ulo ko na tila hinahataw. Patuloy ding kumakalat ang sakit sa buo kong katawan. Pakiramdam ko ay dinadagan ako ng malalaking tao.
Gabutil na ang malalamig kong pawis. Hindi pa ako makahinga sa ilalim ng kumot kaya inilabas ko ang ulo ko. Subalit, umikot ang kama ko. Naging roleta ang higaan ko. Nakakahilo.
Ipinikit ko ang mga mata ko. Umiikot pa rin ako. Nang dumilat ako, mga tila alitaptap ang nakikita ko. Pumikit uli ako.
Nagdilim ang kuwarto ko.
"Aalis na ako. Bahala ka na sa anak natin." Narinig ko si Julia. Dahan-dahan kong iminulat ang aking mga mata. Malabo, pero alam ko may saklay na malaking bag ang asawa ko.
"Bakit?" Naguguluhan ako. Hindi ko alam na may problema kami. "Saan ka pupunta?
"Di ko alam.. hahanapin ko lang ang sarili.." Tumalikod na siya. Ni walang lumabas na salita sa bibig ko. Gusto ko sanang sabihin na huwag niya kaming iwan ng anak namin, pero hindi ko nabigkas. Hindi rin ako makagalaw at makatayo. Wala akong nagawa. Tiningnan ko ang walong taong gulang na anak ko na nakatulog sa sofa. Naawa ako. Paano na siya? Naisip ko.
Muling umikot ang paligid ko. Kaya, pinikit kong muli ang mata ko. Maya-maya, narinig kong tinatawag ni Mariah ang kanyang ina. "Daddy, nasaan po si Mama? Nagugutom na po ako. Gusto ko na pong kumain."
Marahan kong tiningnan ang mukha ng aking anak. Nagugutom na nga siya. "Umalis ang Mommy. Matagal pa siyang babalik.."
"Ano po? Hindi pa siya babalik?" Pumalahaw ng iyak si Mariah at tumakbo sa kanyang kuwarto. "Mommy! Mommy!"
Unti-unting nawala ang iyak niya habang unti-unti nagdilim uli ang ang paligid ko. Sobrang lamig ng pakiramdam ko. Ikinanginginig ko ito ng husto.
Kinumutan ako ni Mama ng mas makapal na kumot. "Sabi ko kasi sa'yo, huwag kang magpakapagod masyado. Masyado mong isinusubsob ang sarili ko sa trabaho. Nandyan lang ang trabaho. Pero, ang katawan, kapag bumigay, mahirap ng ibalik sa dati." Tapos, pinunasan niya ang noo at leeg ko ng mainit-init na bimpo. "Ipagluluto kita ng arrozcaldo. Kumain ka ha? Sige na, iwanan na muna kita."
Medyo nabawasan ang panginginig ko. Inantok ako bigla. Nawala na rin kasi ang roleta sa paningin ko.
Hindi ko alam kung gaano ako katagal nakatulog. Nagising lang ako dahil kinuhaan ako ng blood pressure ni Lea May, ang nurse kong girlfriend. Hindi siya nagsasalita. Ni hindi niya sinabi sa akin kung ano ang BP ko. Nakita ko lang na may sinusulat siya. Tumingin pa sya sa kanyang wrist watch saka nagmamadaling lumabas.
Muli kong sinubukang matulog. Nagsisimula na naman kasing umikot ang kisame. Naglalabasan na rin ang maliliit na alitaptap.
Hindi pa ako nakakatulog, nang biglang nag-amoy basura ang kuwarto ko. Nang idinilat ko ang mga mata ko, nasa harap ko na si Lola Kalakal. Saka lang niya inilapag ang malalaking plastic ng kalakal. May hinalungkat siya pagkatapos.
"Kainin mo ito, Apo." Idinuldol niya sa akin ang pritong buto ng manok na may konting natirang laman. "Mabait ang Diyos. Binigyan niya tayo ng makakain."
Alam ko kung saan niya ito napulot. Pero, kahit konting katiting ng pandidiri ay hindi ko naisip. Kinuha ko ang buto ng manok at sinimot ko ang laman. Masarap. Guminhawa ang sikmura ko.
"Ibebenta ko lang itong mga kalakal ko, ha, para mabilhan kita ng gamot. O heto, ikaw na ang umubos nito. Maghahanap ng lang uli ako ng para sa akin. "Iniabot niya sa akin ang isa pang buto ng piniritong manok. Mas konti ang natirang laman nito.
Pinagmasdan ko ang painut-inot na paglabas ni Lola Kalakal sa kuwarto habang nabibigatan siya sa mga dalang kalakal, hanggang sa maglaho siya sa pinto. Naiwan ang amoy ng basura.
Umikot muli ang kama ko. Nakakahilo. Kapag nakapikit ako, nakikita ko ang roletang may black and white na spiral print na umiikot ng mabilis. Kapag dumidilat ako, ang maliliit na alitaptap naman ang pilit lumalapit sa mga mata ko. Nakakahilo talaga. Idagdag pa ang lamig na nararamdaman ko ngunit tila kumukulo naman sa init an g buo kong katawan. Parang binabanat pa ang mga braso, binti, likod at hita. Pasakit din ang sobrang sakit ng ulo ko. Natawag ko tuloy si Julia, ang ina ng anak ko. Siya ang madalas na naghihilot ng katawan ko kapag nasosobrahan ako sa trabaho. Si Mariah, anak inspirasyon ko, ay naalala ko rin. Siya ang dahilan kung bakit ako nagsusumikap.
"Nurse Lea May, salamat sa pagmamahal at pag-aalaga." Napangiti pa ako sa sobrang kilig niya. "Ikaw ang dahilan kung bakit gusto kong gumaling."
"Ma, ayoko ng kumain. Tama na po iyon. " Nauyam sa akin si Mama. Wala siyang nagawa kundi tumigil sa psgsubo sa akin ng mainit na lugaw. "Uminom ka na lang ng maraming tubig. Heto o.." Inalalayan niya pa akong bumangon ng bahagya para uminom. "Damihan mo."
Nalunod ako sa sobrang dami kong nainom. "Tama na, Ma!" Medyo, nainis na ako sa aking ina. Bakit ba niya ipinagpipilitan ang gusto niya? Hindi naman ang mga iyon ang gusto ko.
Sa inis ko, kinulong ko ang sarili ko sa ilalim ng kumot. Nagpumilit akong matulog sa kabila ng sakit ng katawan at ulo, ng lagnat at panginginig na nararamdaman ko. Mahirap matulog habang umiikot ang higaan, habang pinipilit ang katawan ko, habang niyayakap ako ng malamig na hangin at habang pinupukpok ang ulo ko ng martilyo.
Nagdedeliryo ako, alam ko. Naawa ako sa sarili ko. Wala man lang kasing mag-aalaga sa akin. Umagos ang masaganang luha ko. Si Lea May sana ang inaasahan ko. Ngunit, nasaan siya? Iniwan niya ako. ipinagpalit niya ako s pangarap niya. Iniwan na rin ako ng una kong asawa. Ang Mama ko lang sana ang walang kondisyong magmamahal at mag-aalaga sa akin, pero matigas ang ulo ko. Ayaw kong makinig sa kanya. Napakataas ng pangarap ko. Akala ko, sa Maynila ko lang makakamit iyon, kaya ayaw kong tumira sa probinsya.
Nagsisisi ako. Mamamatay ako dahil sa katigasan ng ulo. Sa sobrang dami ng nais kong gawin at tulungan, pati pamilya ko ay napabayaan ko na at pati ang sarili ko ay napapahamak dahil sa prinsipyong pinapanatili ko.
Tumigil ang pag-ikot ng kisame. Nainitan ako, ngunit may konti pa rin pagkahilo at sakit ng katawan. Wala na ang mga alitaptap. Wala na rin ang roleta.
Nanatili akong nakahiga pero nailibot ko ang paningin ko sa buong kuwarto ko. Nakita ko nga ang pulang kahon ng sapatos. Naalala ko si Lola Esme at ang misyong dapat kong tapusin. Pagkatapos kung magawa ang pangako ko sa kanya, babalik ako sa probinsya. Ayaw ko ng mag-iisa.
..tungkol sa buhay ng simpleng tao na may payak na pangarap, ngunit may kumplikadong buhay na pinatatatag ng mga masasalimuot at magagandang pangyayari at karanasan..
Sabado, Enero 4, 2014
Biyernes, Enero 3, 2014
Sa Tabing Ilog
SA TABING-ILOG
Froilan F. Elizaga
Isang araw pagkatapos tahiin ang ulo ko at sementuhin ang kaliwang paa ko, iniuwi na ako ni Lola sa bahay. Hiyang-hiya pa rin ako sa ginawa kong paglayas at pagtakas sa mga pulis. Nagkagastos tuloy siya ng hindi oras. Idagdag pa ang dobleng pag-aalaga sa akin, dahil nahihirapan pa akong maglakad. Maghapon, magdamag lang ako sa kuwarto. Nakakainip. Hindi ko tuloy maiwasang maalala si Papa.
Kumusta na kaya siya? Kailan kaya siya aalis patungong America? Nakakalungkot man na di na kami magkikita bago siya umalis, wala na akong magagawa. Nabigo akong makabalik ng Manila. Muntik ko pa ngang ikamatay ang pangangahas kong makita siya. Kahit ano pa ang mangyari, mahal na mahal ko si Papa. Alam ko, babalik siya. Kailangan naman talaga niyang magpa-therapy upang manumbalik ang dating siya. Kahit hindi na siya makapagturong muli. Ang mahalaga, makasama ko siya. Hangad ko rin lagi na mapatawad na siya ni Mama. At ang pangarap ko talaga ay magsama-sama kaming tatlo bilang isang pamilya.
"Lola, gusto ko pong maglakad-lakad sa labas.." sabi ko kay Lola, habang pinapatong niya sa side table ang almusal ko. "Siguro po ay kaya ko nang maglakad gamit ang saklay na ito."
"A, e..sige.. pero kasama ako. Baka di mo kaya. Aalalayan kita."
"Huwag na po, Lola. Kaya ko na po. Huwag po kayong mag-alala. Hindi na po ako tatakas." Nagtawanan kami.
"Hindi na talaga kasi napapahamak ang batang sutil. Tingnan mo nga iyang nangyari sa'yo.. Hala sige, mag-almusal ka na muna. Babalik ako pagkatapos mong kumain. Hintayin mo ako ha. Hindi ka pwedeng bumaba ng hagdan mag-isa."
"Opo." Tapos, nilantakan ko na ang almusal. Kailangan ko ng magmadali. Sayang ang init na hindi pa nakakasunog.
Inalalayan na ako ni Lola sa pagbaba ng hagdan. Ihahaatid pa nga ako hanggang gate. "Saan ka ba talaga pupunta, Roy? Pwede naman kitang samahan e."
"Maglalakad-lakad lang po ako Lola. Huwag po kayong mag-alala.. "
"Sige, pero wag kang lalayo ng husto. Bumalik ka kaagad. Hindi pa kaya ng binti mo ang matagal na paglalakad."
"Opo. Sige po." Narinig ko pang nag-ingat si Lola.
Nagsisimula na akong maglakad gamit ang saklay. Medyo mahirap pero, sa paunti-unti at maingat na paglakad ay nakakalayo ako sa bahay. Naiisip kong tumungo sa tabing-ilog. Ayon kasi sa kuwento ng Mama ko madalas daw siyang maglaba at maligo sa ilog. Kakaiba raw ang ligayang naibibigay nito sa kanya. Nakakatuwa nga lang dahil kung kelan pa ako nabalian ng paa saka pa ako makakapunta uli doon.
Narating ko na ang ilog. Natatanaw ko na ang malinaw nitong tubig. Naririnig ko na rin ang lagaslas nito. Napakasarap! Tila nalimutan ko ang mga mapapait na alaala. Tama si Mama.
Lalapit pa ako. Gusto kong magtampisaw.
Ang sarap ng tubig. Malamig! Sayang nga lang..hindi ko pwedeng basain ang sementadong paa ko. Magkakasya na lang ako sa pagtanaw sa kapaligiran.
May dumarating na mag-ama. Kasing-edad ko ang batang lalaki. Maliligo sila. Nginitian nila ako bago sila lumusong sa tubig. Nakakahiya naman kung manunuod ako sa kanila habang sila ay lumalangoy kaya lalayo ako. Doon, doon ako uupo sa malaking bato. Matatanaw ko rin sila, pati ang ibang tanawin.
Naiinggit akong makita ang mag-ama habang masayang naliligo sa ilog. Naglalaro sila ng pabilisan ng paglangoy. Ang saya-saya nila. Naaalala ko na naman si Papa. Kelan ko kaya mararanasan ang ganitong kasayang oras? Imposible na siguro. Ngayon pa ba ako mangangarap maging masaya kapiling ang aking ama kung kelan na-stroke siya at nakatakdang umalis ng bansa para magpa-therapy sa Amerika. Ngayon pa ba ako aasang magkakarooon ng masayang oras kasama ang ama gayong pilay ako at malayo pa ang loob sa akin ni Papa. Imposible. Hindi na ako aasa pa. Habambuhay na akong maiinggit sa mga mag-aamang may magandang samahan.
Mali pala si Mama. Hindi naman akong naligayahan sa pagpunta ko dito sa ilog. Lalo lang kasi akong nalulungkot. Kaya uuwi na ako. Mabuti pang manatili na lang ako sa kuwarto ko hanggang tuluyang gumaling.
Kabababa ko lang sa bato, nang may dumating na dalagita. May malaking aluminum na palanggana siyang tangan. Puno ito ng mga labahan. Dumiretso siya sa batuhang bahagi ng ilog at nagsimula siyang magbasa ng mga labahan.
Nahihiwagaan ako sa kanya. Tila may nagsasabi sa akin na puntahan ko ang babae at kausapin.
Pupuntahan ko siya.
"Magandang umaga!" Nakangiti akong bumati sa babae. Hindi naman siya nagulat dahil natanaw na niya ako kanina pa. Kaya lang, hindi siya sumagot. Ngumiti lang din siya at muling nagkusot ng damit. Hindi naman siya natatakot sa akin. "Ang dami mo namang labahin. Hindi ka ba tinutulungan ng iyong mga kapatid? O ng iyong nanay man lang?"
Hinihintay ko siyang sumagot pero nabigo ako. Tiningnan niya lang ako at nagsimula na siyang magsabon.
Hindi mo na ako kikibo. Baka sakaling siya naman ang magtanong sa akin kung bakit ako pakialamero. Pagmamasdan ko na lang siya sa kanyang ginagawa.
Maganda pala siya. Kayumanggi ang kanyang balat pero makinis. Naalala ko tuloy ang crush ko sa paaralan. "Anong pangalan mo?" Tumitig siya sa akin. Nakikita ko ang malamlam niyang mga mata. Nauutal siya. Gusto niyang sumagot sa tanong ko pero walang lumabas sa kanyang bibig.
"Ako nga pala si Roy. Kaw, ano ang pangalan mo? Pwede ba kitang makilala at maging kaibigan?"
"Aah, aah". Sa wakas, nagsalita na siya. Pero, nalulungkot ako. Pipi pala siya. Nagsa-sign language pa siya. Hindi ko maintindihan. Pero, interesado akong unawain. Alam ko, marami siyang nais sabihin. Nakatigin nga siya sa semetadong paa ko. Tila nais niyang itanong kung anong nangyari.
"Sutil kasi ako, kaya ito, nabalian ako ng paa." Nakita kong interesado siyang malaman ang buong pangyayari, tumigil kasi siya sa pagsabon ng damit. "Lumayas ako isang umaga sa bahay ni Lola. Sumakay ako sa likod ng trak para makalayo ako at makarating sa Manila. Kaya lang, muntik ng maaksidente ang trak, dahil sa isang kaskaserong motorista. Nahulog ako at nakita ng driver. Akala ko isasabay na nila ako sa Manila, iyon pala sa presinto ako dinala."
Humagikhik ng napakasarap si Pepita. Pepita na lang ang tawag ko sa kanya kasi di naman niya masabi sa akin ang pangalan niya.
Nakuha ko na ang kiliti niya. Mababaw lang pala ang kaligayahan niya. Ipagpapatuloy ko. "Ayon, pinilit nilang paaminin ako kung sino ako at saan ako nakatira. Nang malaman nila, nakaisip naman ako ng paraan. Nagkunwari akong magbabanyo pero ang ginawa ko ay lumusot ako sa bintanang maliit. Tapos, ito na.." Tumawa din ako para mapatawa ko uli siya. "Ang tanga ko, mataas pala yun!"
Napatawa ko uli siya. Ang ganda niyang tumawa, kahit tinakpan niya ang bibig niya ay halatang totoo ang kanyang ligaya. Kaysarap palang tumawa at makitawa. Para kaming matagal ng magkakilala.
Nagsa-sign language si Pepita. Uunawain ko.
Aaaah. Nauunawaan ko. Sumeryoso ako. "Kasi ganito yun. Nalaman ko last year na ang tatay ko ay ang guro ko nitong Grade six ako. Kung kelan na-stroke siya saka ito inamin sa akin ng mga co-teachers niya. Kaya lang masamang tao ang turing sa kanya ng Mama ko kaya pilit niya akong nilalayo kay Papa. Ipinauwi niya ako dito kay Lola para di ako matunton. Sa kagustuhan ko ngang makasama siya, naging pasaway ako at napahamak." Naluluha na naman ako pero hindi ko pwedeng ipakita ito kay Pepita. Mas lalo siyang malulungkot.
May itinatanong uli si Pepita tungkol sa Mama at Papa ko.
"Hindi naman sila nagsama. Ni-rape daw ni Papa si Mama noon. Inilayo ako ni Mama kaya ngayon lamang kami nagkakilala. Alam mo, nasasaktan ako dahil hindi pa rin matutupad ang pangarap kong mabuo ang pamilya ko. Galit na galit pa rin si Mama kay Papa hanggang ngayon. Siguro nga ay isinumpa niya si Papa kaya siya ngayon ay paralisado.." Lihim kong pupunasan ang malapit nang pumatak na luha sa aking mata. "Kaya naman ako naglayas at nagplanong bumalik sa Manila kasi nabalitaan kong titira na si Papa sa Amerika. Ayokong mangyari iyon na hindi ko man lang siya naalagaan at makitang muli. Mahal na mahal ko siya. " Hindi ko na itatago ang mga luha ko kay Pepita. Hindi ko na kaya. Pasalamat nga ako dahil handa siyang makinig sa akin. Di ko rin naman kasi mailabas ang damdamin ko kay Lola kahit close pa kami.
Medyo kumikislap na rin ang mga mata ni Pepita. Hindi ko lamang pala siya napatawa, napaiyak ko pa siya.
"Sorry ha, napaiyak tuloy kita." Okay lang daw ang senyas ni Pepita. "Wala kasi akong mapagsabihan ng mga ito." Tinantiya ko siya kung gusto pa niyang makinig. Oo. Nakikita kong naghihintay pa siya ng iba. "Kung sakaling mapatawad na ni Mama si Papa, may pagkakataon pang maging isang pamilya kami. At kapag nangyari iyon, ako na siguro ang pinakamasayang bata sa mundo.."
Nagsa-sign uli si Pepita. Sinasabi niyang darating ang araw ay mangyayari ang iniisip ko. Tapos, lumuluha na siya. Tinutukoy na niya ang sarili niya. Mas mapalad daw ako dahil mahal na mahal ako pareho ng mga magulang ko kahit hindi sila magkakasama. Siya daw ay may buo ngang pamilya pero hindi niya ramdam ang pagmamahal sa kanya ng kanyang pamilya, dahil kakaiba siya., pipi siya. Tuluyan na siyang humagulgol at pinagdidiskatahan niyang palu-paluin ng tablang pamalo ang mga sinabong damit. Tila, dugong umagos sa ilog ang mga bula mula sa mga mga damit. Halos, magkandaluray-luray ang mga ito.
Nahahabag ako sa kanya. Alam ko, may pinagdadaanan siya, na mas masakit pa kesa sa nararanasan ko. Napagtanto ko tuloy hindi ako dapat maging rebelde. Mapalad pa nga marahil ako kesa sa kanya.
"Roy! Roy!" Naririnig at natatanaw ko si Lola. "Halika na, uwi na. May naghahanap sa'yo. Dali!"
"Salamat sa'yo kaibigan.. Babalik ako, minsan.. "Nginitian ko si Pepita at nakita kong muli ang magandang niyang ngiti at mukha, kahit namumula ang kanyang mga mata. Kumaway pa siya bago ako tumalikod.
Froilan F. Elizaga
Isang araw pagkatapos tahiin ang ulo ko at sementuhin ang kaliwang paa ko, iniuwi na ako ni Lola sa bahay. Hiyang-hiya pa rin ako sa ginawa kong paglayas at pagtakas sa mga pulis. Nagkagastos tuloy siya ng hindi oras. Idagdag pa ang dobleng pag-aalaga sa akin, dahil nahihirapan pa akong maglakad. Maghapon, magdamag lang ako sa kuwarto. Nakakainip. Hindi ko tuloy maiwasang maalala si Papa.
Kumusta na kaya siya? Kailan kaya siya aalis patungong America? Nakakalungkot man na di na kami magkikita bago siya umalis, wala na akong magagawa. Nabigo akong makabalik ng Manila. Muntik ko pa ngang ikamatay ang pangangahas kong makita siya. Kahit ano pa ang mangyari, mahal na mahal ko si Papa. Alam ko, babalik siya. Kailangan naman talaga niyang magpa-therapy upang manumbalik ang dating siya. Kahit hindi na siya makapagturong muli. Ang mahalaga, makasama ko siya. Hangad ko rin lagi na mapatawad na siya ni Mama. At ang pangarap ko talaga ay magsama-sama kaming tatlo bilang isang pamilya.
"Lola, gusto ko pong maglakad-lakad sa labas.." sabi ko kay Lola, habang pinapatong niya sa side table ang almusal ko. "Siguro po ay kaya ko nang maglakad gamit ang saklay na ito."
"A, e..sige.. pero kasama ako. Baka di mo kaya. Aalalayan kita."
"Huwag na po, Lola. Kaya ko na po. Huwag po kayong mag-alala. Hindi na po ako tatakas." Nagtawanan kami.
"Hindi na talaga kasi napapahamak ang batang sutil. Tingnan mo nga iyang nangyari sa'yo.. Hala sige, mag-almusal ka na muna. Babalik ako pagkatapos mong kumain. Hintayin mo ako ha. Hindi ka pwedeng bumaba ng hagdan mag-isa."
"Opo." Tapos, nilantakan ko na ang almusal. Kailangan ko ng magmadali. Sayang ang init na hindi pa nakakasunog.
Inalalayan na ako ni Lola sa pagbaba ng hagdan. Ihahaatid pa nga ako hanggang gate. "Saan ka ba talaga pupunta, Roy? Pwede naman kitang samahan e."
"Maglalakad-lakad lang po ako Lola. Huwag po kayong mag-alala.. "
"Sige, pero wag kang lalayo ng husto. Bumalik ka kaagad. Hindi pa kaya ng binti mo ang matagal na paglalakad."
"Opo. Sige po." Narinig ko pang nag-ingat si Lola.
Nagsisimula na akong maglakad gamit ang saklay. Medyo mahirap pero, sa paunti-unti at maingat na paglakad ay nakakalayo ako sa bahay. Naiisip kong tumungo sa tabing-ilog. Ayon kasi sa kuwento ng Mama ko madalas daw siyang maglaba at maligo sa ilog. Kakaiba raw ang ligayang naibibigay nito sa kanya. Nakakatuwa nga lang dahil kung kelan pa ako nabalian ng paa saka pa ako makakapunta uli doon.
Narating ko na ang ilog. Natatanaw ko na ang malinaw nitong tubig. Naririnig ko na rin ang lagaslas nito. Napakasarap! Tila nalimutan ko ang mga mapapait na alaala. Tama si Mama.
Lalapit pa ako. Gusto kong magtampisaw.
Ang sarap ng tubig. Malamig! Sayang nga lang..hindi ko pwedeng basain ang sementadong paa ko. Magkakasya na lang ako sa pagtanaw sa kapaligiran.
May dumarating na mag-ama. Kasing-edad ko ang batang lalaki. Maliligo sila. Nginitian nila ako bago sila lumusong sa tubig. Nakakahiya naman kung manunuod ako sa kanila habang sila ay lumalangoy kaya lalayo ako. Doon, doon ako uupo sa malaking bato. Matatanaw ko rin sila, pati ang ibang tanawin.
Naiinggit akong makita ang mag-ama habang masayang naliligo sa ilog. Naglalaro sila ng pabilisan ng paglangoy. Ang saya-saya nila. Naaalala ko na naman si Papa. Kelan ko kaya mararanasan ang ganitong kasayang oras? Imposible na siguro. Ngayon pa ba ako mangangarap maging masaya kapiling ang aking ama kung kelan na-stroke siya at nakatakdang umalis ng bansa para magpa-therapy sa Amerika. Ngayon pa ba ako aasang magkakarooon ng masayang oras kasama ang ama gayong pilay ako at malayo pa ang loob sa akin ni Papa. Imposible. Hindi na ako aasa pa. Habambuhay na akong maiinggit sa mga mag-aamang may magandang samahan.
Mali pala si Mama. Hindi naman akong naligayahan sa pagpunta ko dito sa ilog. Lalo lang kasi akong nalulungkot. Kaya uuwi na ako. Mabuti pang manatili na lang ako sa kuwarto ko hanggang tuluyang gumaling.
Kabababa ko lang sa bato, nang may dumating na dalagita. May malaking aluminum na palanggana siyang tangan. Puno ito ng mga labahan. Dumiretso siya sa batuhang bahagi ng ilog at nagsimula siyang magbasa ng mga labahan.
Nahihiwagaan ako sa kanya. Tila may nagsasabi sa akin na puntahan ko ang babae at kausapin.
Pupuntahan ko siya.
"Magandang umaga!" Nakangiti akong bumati sa babae. Hindi naman siya nagulat dahil natanaw na niya ako kanina pa. Kaya lang, hindi siya sumagot. Ngumiti lang din siya at muling nagkusot ng damit. Hindi naman siya natatakot sa akin. "Ang dami mo namang labahin. Hindi ka ba tinutulungan ng iyong mga kapatid? O ng iyong nanay man lang?"
Hinihintay ko siyang sumagot pero nabigo ako. Tiningnan niya lang ako at nagsimula na siyang magsabon.
Hindi mo na ako kikibo. Baka sakaling siya naman ang magtanong sa akin kung bakit ako pakialamero. Pagmamasdan ko na lang siya sa kanyang ginagawa.
Maganda pala siya. Kayumanggi ang kanyang balat pero makinis. Naalala ko tuloy ang crush ko sa paaralan. "Anong pangalan mo?" Tumitig siya sa akin. Nakikita ko ang malamlam niyang mga mata. Nauutal siya. Gusto niyang sumagot sa tanong ko pero walang lumabas sa kanyang bibig.
"Ako nga pala si Roy. Kaw, ano ang pangalan mo? Pwede ba kitang makilala at maging kaibigan?"
"Aah, aah". Sa wakas, nagsalita na siya. Pero, nalulungkot ako. Pipi pala siya. Nagsa-sign language pa siya. Hindi ko maintindihan. Pero, interesado akong unawain. Alam ko, marami siyang nais sabihin. Nakatigin nga siya sa semetadong paa ko. Tila nais niyang itanong kung anong nangyari.
"Sutil kasi ako, kaya ito, nabalian ako ng paa." Nakita kong interesado siyang malaman ang buong pangyayari, tumigil kasi siya sa pagsabon ng damit. "Lumayas ako isang umaga sa bahay ni Lola. Sumakay ako sa likod ng trak para makalayo ako at makarating sa Manila. Kaya lang, muntik ng maaksidente ang trak, dahil sa isang kaskaserong motorista. Nahulog ako at nakita ng driver. Akala ko isasabay na nila ako sa Manila, iyon pala sa presinto ako dinala."
Humagikhik ng napakasarap si Pepita. Pepita na lang ang tawag ko sa kanya kasi di naman niya masabi sa akin ang pangalan niya.
Nakuha ko na ang kiliti niya. Mababaw lang pala ang kaligayahan niya. Ipagpapatuloy ko. "Ayon, pinilit nilang paaminin ako kung sino ako at saan ako nakatira. Nang malaman nila, nakaisip naman ako ng paraan. Nagkunwari akong magbabanyo pero ang ginawa ko ay lumusot ako sa bintanang maliit. Tapos, ito na.." Tumawa din ako para mapatawa ko uli siya. "Ang tanga ko, mataas pala yun!"
Napatawa ko uli siya. Ang ganda niyang tumawa, kahit tinakpan niya ang bibig niya ay halatang totoo ang kanyang ligaya. Kaysarap palang tumawa at makitawa. Para kaming matagal ng magkakilala.
Nagsa-sign language si Pepita. Uunawain ko.
Aaaah. Nauunawaan ko. Sumeryoso ako. "Kasi ganito yun. Nalaman ko last year na ang tatay ko ay ang guro ko nitong Grade six ako. Kung kelan na-stroke siya saka ito inamin sa akin ng mga co-teachers niya. Kaya lang masamang tao ang turing sa kanya ng Mama ko kaya pilit niya akong nilalayo kay Papa. Ipinauwi niya ako dito kay Lola para di ako matunton. Sa kagustuhan ko ngang makasama siya, naging pasaway ako at napahamak." Naluluha na naman ako pero hindi ko pwedeng ipakita ito kay Pepita. Mas lalo siyang malulungkot.
May itinatanong uli si Pepita tungkol sa Mama at Papa ko.
"Hindi naman sila nagsama. Ni-rape daw ni Papa si Mama noon. Inilayo ako ni Mama kaya ngayon lamang kami nagkakilala. Alam mo, nasasaktan ako dahil hindi pa rin matutupad ang pangarap kong mabuo ang pamilya ko. Galit na galit pa rin si Mama kay Papa hanggang ngayon. Siguro nga ay isinumpa niya si Papa kaya siya ngayon ay paralisado.." Lihim kong pupunasan ang malapit nang pumatak na luha sa aking mata. "Kaya naman ako naglayas at nagplanong bumalik sa Manila kasi nabalitaan kong titira na si Papa sa Amerika. Ayokong mangyari iyon na hindi ko man lang siya naalagaan at makitang muli. Mahal na mahal ko siya. " Hindi ko na itatago ang mga luha ko kay Pepita. Hindi ko na kaya. Pasalamat nga ako dahil handa siyang makinig sa akin. Di ko rin naman kasi mailabas ang damdamin ko kay Lola kahit close pa kami.
Medyo kumikislap na rin ang mga mata ni Pepita. Hindi ko lamang pala siya napatawa, napaiyak ko pa siya.
"Sorry ha, napaiyak tuloy kita." Okay lang daw ang senyas ni Pepita. "Wala kasi akong mapagsabihan ng mga ito." Tinantiya ko siya kung gusto pa niyang makinig. Oo. Nakikita kong naghihintay pa siya ng iba. "Kung sakaling mapatawad na ni Mama si Papa, may pagkakataon pang maging isang pamilya kami. At kapag nangyari iyon, ako na siguro ang pinakamasayang bata sa mundo.."
Nagsa-sign uli si Pepita. Sinasabi niyang darating ang araw ay mangyayari ang iniisip ko. Tapos, lumuluha na siya. Tinutukoy na niya ang sarili niya. Mas mapalad daw ako dahil mahal na mahal ako pareho ng mga magulang ko kahit hindi sila magkakasama. Siya daw ay may buo ngang pamilya pero hindi niya ramdam ang pagmamahal sa kanya ng kanyang pamilya, dahil kakaiba siya., pipi siya. Tuluyan na siyang humagulgol at pinagdidiskatahan niyang palu-paluin ng tablang pamalo ang mga sinabong damit. Tila, dugong umagos sa ilog ang mga bula mula sa mga mga damit. Halos, magkandaluray-luray ang mga ito.
Nahahabag ako sa kanya. Alam ko, may pinagdadaanan siya, na mas masakit pa kesa sa nararanasan ko. Napagtanto ko tuloy hindi ako dapat maging rebelde. Mapalad pa nga marahil ako kesa sa kanya.
"Roy! Roy!" Naririnig at natatanaw ko si Lola. "Halika na, uwi na. May naghahanap sa'yo. Dali!"
"Salamat sa'yo kaibigan.. Babalik ako, minsan.. "Nginitian ko si Pepita at nakita kong muli ang magandang niyang ngiti at mukha, kahit namumula ang kanyang mga mata. Kumaway pa siya bago ako tumalikod.
Huwebes, Enero 2, 2014
Manigong Bagong Taon!
Manigong Bagong Taon!
Froilan F. Elizaga
Sa taong 2013 na lumipas
Sinuwerte man at minalas
Dapat pa ring magpasalamat
Sapagkat tayo ay namulat
Mga pangyayari't karanasan
Naging hamon at hagdanan
Tungo sa magandang bukas
At matagumpay na wakas.
Sa taong ito ng mga kabayo
Hangad ko'y buhay mag-ibayo
Pulos mabubuti ang danasin
Hindi lang ako, ikaw gayundin
Maging sagana at kanais-nais
Matupad nawa, ating mga nais
Mga sakana at karamdaman
Malampasan o kaya maiwasan
Ligaya at tagumpay, makamtan
Magkaroon din ng kapayapaan
Sa ating bansa, magpakailanman.
Katatagan sa taong twenty-fourteen
Marating ating mga lakbayin
Matuling pag-unlad ating kamtin
Mabuhay, ang bawat isa sa atin!
Manigong Bagong Taon!
Froilan F. Elizaga
Sa taong 2013 na lumipas
Sinuwerte man at minalas
Dapat pa ring magpasalamat
Sapagkat tayo ay namulat
Mga pangyayari't karanasan
Naging hamon at hagdanan
Tungo sa magandang bukas
At matagumpay na wakas.
Sa taong ito ng mga kabayo
Hangad ko'y buhay mag-ibayo
Pulos mabubuti ang danasin
Hindi lang ako, ikaw gayundin
Maging sagana at kanais-nais
Matupad nawa, ating mga nais
Mga sakana at karamdaman
Malampasan o kaya maiwasan
Ligaya at tagumpay, makamtan
Magkaroon din ng kapayapaan
Sa ating bansa, magpakailanman.
Katatagan sa taong twenty-fourteen
Marating ating mga lakbayin
Matuling pag-unlad ating kamtin
Mabuhay, ang bawat isa sa atin!
Manigong Bagong Taon!
Disyembre 22-31, 20013
Disyembre 22, 2013
Umalis si Eking bandang alas-8:30 ng umaga papunta kay Kuya Jape. Dumating kasi sina Aileen. Hiniram din ang rice cooker. Masakit ang ulo ko at magbabanlaw ako ng mga damit, kaya di ako nakasama. Isa pa, mamamasyal din kami sa MOA kasama sina Jano. Niyaya ko naman sila pero di daw sila makakasama.
Pasado ala-una na sila nakarating. Nalungkot ako kasi akala ko kasama nila si Hanna at Zildjian. Hindi pala napuntahan ni Flor Rhina. Gayunpaman, pinilit kong maging maligaya para kay Zillion at para sa kanilang lahat. Hindi man ako gaanong nag-enjoy, nakita ko naman na silang lahat ay masaya, lalo na ang anak ko. Masaya na rin ako dahil kahit paano ay naging memorable kay Ion ang araw na ito.
Mabuti na lang at sa December 26 pa kukunin ni Emily si Ion. Makakasama pa namin siya. Sana lang magsama-sama ang tatlo kong anak bukas. Pupuntahan ulit namin sina Hanna at Zj sa bahay nila bukas. Sayang tulog na yata sila kaninang pagdaan namin, di tuloy namin sila nasabihan na papasyal kami bukas kasama sila.
Disyembre 23, 2013
Ayaw sumama ni Mama sa pagpunta kay Hanna at Zildjian, dahil nahihilo siya sa pagkauntog ng ulo jiya sa CR nina Gina kagabi. Akala niya pa na iiwan ko si Zillion sa kanya. Hindi niya alam na isasama ko sa Paco. Alam ko naman kasi na hindi naman ipapasama sa akin ang magkapatid.
Masaya akong makita sina Hanna at Zildjian. Malungkot lang dahil ganoon pa rin kailap si ZJ. Si Hanna lang ang agad na lumapit nang makita kami ni Ion. Gayunpaman, maligaya na ako na masaya silang nakita ako. Mas masaya ako nang sumama sila hanggang bayan. Kasama nga lang si Nanay. Niyaya ko na lang para sumama si Zildjian.
Hindi ko naman nabilhin ng kahit anong pamasko ang dalawa. Hindi kasi maganda ang mga tinda sa Victory Mall. Kaya naisip ko na bigyan na lang ng perang pambili. Ok naman ang ideya ko kay Nanay.
Binilhan ko ang magkapatid ng spaghetti at burger sa Jollibee, meron din ang mga kasama nila sa bahay.Di na kami nag-dine in kasi mako-conscious lang si Zildjian, saka di ki rin masasabi kina Hanna ang mga gusto kong sabihin dahil andoon ang lola.
Binigyan ko ng tig-500 pesos ang mga anak ko. Nagbigay din ako ng pamasko sa lola nila. Tuwang-tuwa siya sa ginawa ko. Kaya naman, pumayag na siya na hihiramin ko ang dalawa pagkatapos ng Pasko.
Hindi ako nagtext kay Aileen na nasa Paco na kami. Gusto kong magpahinga. Ayoko muna mamasyal na kasama sila. Naiinis pa rin ako sa aking tamad na alaga.
Mabuti nga at duamating si Aileen. Libre ako sa pag-aalaga. Maasikaso ko naman ang mga anak at pamilya ko. Pasko naman. Bahala na muna siya kay Eking.
Disyembre 24, 2013
Gusto ko sanang dumaan kina Aileen kaya lang baka magyaya sila ng pasyal. Gusto kong makauwi ng Antipolo bago dumilim kasi mahirap na sumakay pag gabi na. Kaya, namasyal kami ni Ion ng kami lang dalawa. Sa Luneta kami gumala. Masaya naman ako at si Ion. Masaya akong makasama ang anak ko at makita siyang masaya sa nakikita niyang kapaligiran. Siyempre, hindi nawala ang pictures, na magdodokumento ng moment niya.
Nakauwi kami ng Bautista ng bandang ala-una y medya. Hindi ako nagtext kina Aileen na umuwi kami ng Paco pero nag-upload ako ng pictures ni Zillion. Bahala silang mag-isip ng kung anong gusto nilang isipin.Basta ako, sinulit ko lang ang mga sandali na kasama ang anak ko. Inuna ko lang ang pamilya ko. Kung may time pa ako, sila naman. Naka-schedule nga ang pagpunta ko kay Epr sa December 28. Nakapangako na ako.
Disyembre 25, 2013
Hindi naman kami sumalubong sa Kapaskuhan. Natulog lang kami ng maaga kagabi. Masaya naman ako dahil kasama ko si Zillion.
Pasado alas-otso pumunta kami ni Ion sa bahay nina Jano. Malas, tulog pa sila. Katok ako ng katok pero walang nagising. Kaya umuwi na lang kami. Nilakad lang namin pauwi kahit sobrang init na. Kulang na kasi ang barya ko. Sandaan naman ang pinakamaliit na paper bill. Tapos, punuan pa ang jeep.
Ang hirap dito sa bahay ni Mama. Walang CR. Di tuloy ako makapoopoo. Di rin makapaligo. Nanlalagkit na ako. Di bale, kaunting tiis na lang. Babalik na ako sa Paco.
Nagtext si Epr. May plan B siyang sinabi. Pagpunta ko raw sa kanila, sasama na siya pabalik sa bahay. Titira na siya sa akin. Imbes na 28 ako pupunta sa kanila, sinabi ko na lang na December 30, baka kasi may biglaan lakad pa ako with may children o my relatives. Pumayag naman siya.
Mahihirapan lang ako nito magsabi kay Ate Ningning at Eking kung bakit ako magpapatira ng iba. Naisip kong ipakilala si Epr bilang pinsan ko para wala silang masabi. Mas gusto ko namang kasama si Epr kesa sa tamad na si Eking. Isa pa, two weeks naman siyang nasa field. Bihira lang siyang nasa bahay.
Gayunpaman, umaasa aking magiging magaan at masaya ang samahan namin ni Epr. Nais ko rin makatulong sa kanya, matagal na. Ito na marahil ang katuparan.
Disyembre 26, 2013
Hinihintay ko na i-text ako ni Emily, kasi usapan namin na kukunin niya na si Zillion. Pero, di siya nagparamdam. Hindi rin tuloy ako kumilos. Dapat sana, pagkahatid ko kay Ion, kukunin ko naman sina Hanna at Zildjian. Umalis pa naman si Mama kaya hindi ko rin maiwanan si Ion.
Okay lang na hindi muna kunin si Ion. Ayaw pa naman ni Mama ibalik. Isa pa, ayaw din ni Ion na bumalik sa Caloocan. Kapag sinasabi ko kasing kukunin na siya ng Mama niya, sumasagot siya ng "Ayaw ko na doon". Kahit di naman niya masabi ang dahilan ay alam ko kung bakit gusto niya dito sa Antipolo.
Disyembre 27, 2013
Pasado alas-nuwebe ng umaga, umalis ako upang sunduin sina Hanna at Zildjian. Hinihintay na pala ako nila nung isang araw pa. Kaya agad nilang pinaliguan ang dalawang bata.
Nakakakuwentuhan ko si Nanay, ang dating kong biyenan. Parang walang nangyaring di maganda sa amin ng anak niya. Iyon ay dahil sa iginalang ko sila sa kabila ng lahat ng masakit nilang sinabi at ginawa sa akin. May mukha pa rin akong inihaharap.
Nakasama si Zildjian. Akala ko ay hindi sasama sa akin. Nauto. Gusto kasing magpabili ng tablet kaya sumama siya. Mas pinili pa nga niya ang tablet kesa sa magkaroon ng 7th birthday party sa March 3. Napasubo yata ako pero ayos lang. Kaya naman, kahit ang mumurahin lang.
Masaya ako dahil nabuo ko na ang tatlo kong mga anak. Ngayon lang din nagkalaro sina Zillion at Zildjian. Napansin kong magkasundo naman sila. Magkapatid talaga.
Disyembre 28, 2013
Pinilit kong maging mabuting ama sa tatlo kong anak. Bihira kong matipon ang mga anak ko. Mula pagtulog nila kagabi hanggang paggising nila kanina ay asikasong-asikaso ko sila. Pinaliguan ko ng sabay-sabay. Tapos, binantayan habang naglalaro. Kaya lang, sinumpong na naman ng katalinuhan si Zildjian. Tumae siya sa brief niya. Sinabj ko na sa kanya kahapon pa na magsasabi kapag natatae. Pero nagsabi siya ay may tae na ang salawal niya. Okay lang. Pinagbigyan ko. Kaya lang, inulit niya. Nainis ako ng sobra dahil nakikisabay pa sa sakit ng ngipin ni Zillion. Iyak ng iyak ang kapatid niya at nagawa pang tumae sa brief. Naabala pa ako ng husto. Parang wala pang isip para di makapagsabi na natatae na siya. Ang malala, inuulit uli sa ikatlong beses. Ang pinakamalala ay ang magsinungaling pa. Hindi pa inamin na siya ang naamoy namin. Gabi na ng nagpahugas siya sa ate niya, Hindi ko na inasikaso sa sobrang yamot ko. Nawalan na naman ako ng amor sa kanya gaya ng ginawa niya noong last birthday niya. Gusto ko na ngang ibalik sa ina niya. Kung di lang inatake ng sakit ng ngipin si Zillion ay inihatid ko na.Panira ng araw. Nasobrahan sa hiya. Pero, matigas ang mukha at ulo. Naisip ko tuloy kasalanan ko ba? O kasalanan ng mga nakakasama?
Disyembre 29, 2013
Nawala talaga ang amor ko sa sariling anak ko. Hindi ko alam kung anong problema ko sa kanya. Ako ang tatay, pero hindi ko kayang unawain ang ugali niya. Siguro ay hindi naman talaga ako nauuyam sa anak ko kundi sa mga kasama niya sa bahay dahil hinayaan siyang ganun.
Tinext ko si Flor Rhina na itext si Mary Jane. Nagpapasundo na kasi si Zildjian. Nakarating naman agad. Akala namin ni Mama ay si Zj lang ang gustong umuwi, pati pala si Hanna. Iniyakan pa ang Mama niya para makasama. Nainis kami ni Mama kaya di na namin pinilit na magpaiwan. Naisip namin na gusto lang pala makuha ang mga damit at gamit niya dito.
Mabuti naman at ganun ang nangyari. Makakatipid ako sa budget. Hindi rin kami mahihirapan masyado. Okay lang na si Ion lang ang nasa amin. Kung ayaw nila sa amin, problema nila iyon.
Napag-usapan namin nina Mama, Tiya Letty at Gie ang mga anak kong kusang lumalayo sa amin. Sa sobrang disappointment namin ay pati pisikal na kalagayan namin ay napansin namin. Kakaawa lamang sila. Kasi ngayon pa lang na nasa Antipolo sila ay hindi na maganda ang kutis at katawan nila, lalo pa siguro kung nasa Bulan na sila. Baka lalo silang pumayat, umitim at ma-stress. Balita pa namang ang stepfather nila ay nanakit na lasenggo. Tsk tsk.. Ngayong palang ay nangangamba na ako.
Huwag nila akong sisihin kapag may masamang nangyari kina Hanna. Ginusto namin lalo ako na mapabuti ang mga bata, pero sila mismo ang ayaw niyon. Mas pinili pa nila ang mali at mahirap na set-up.
Hindi talaga ako nalulungkot na umuwi na ang dalawa. Grabe! Parang di sila nakaka-miss. Iba talaga pag malayo na ang loob. Dati ayaw kong mapalayo sa akin si Hanna. Okay lang noon sa akin na wala si Zildjian sa piling ko. Pero ngayon, pareho ko na silang kayang tikisin. Kabaligtaran sila ni Ion. Si Ion ay lovely at amorous, madaldal, funny, talented, bibo magandang lalaki at sociable. Sabi nga ni Mama, mami-miss niya ng husto kapag umalis na.
Wala naman sana akong paboritong anak. Lahat ko silang gusto dahil dugo ko sila, kaya lang sila mismo ang ayaw sa akin st kusang inilalayo ang loob. Ang mga kasama naman sa bahay ay wala rin sa tamang pag-iisip. Maano man bang dalhin nila regularly kay Mama nandito man ako o wala para sa masanay at hindi malayo ang loob. E hindi eh. Kung kelan lang susunduin saka lamang nila ibibigay. Minsan pa nga hinihiram na, ayaw pa rin. Kaya, magsisisi sila sa bandang huli.
Panindigan ni Mary Jane na yan ang obligasyon niya bilang ina. Kung ayaw niyang lumapit sa akin, di ako ang lalapit sa kanila. Tama na ng mga kalokohan nila. Ang pilosopiya ko ay "Kung sino ang lumapit, siya ang magkakamit."
Bukas, aalis ako. Bibisitahin ko ang bahay ko baka nababboy na ng alaga kong batugan. Alam ko rin na tambak na ang labahan doon. Kaya maglalaba ako. Dapat pupunta ako sa Laguna, kina Epr. Iyon kasi ang usapan namin. Pero, kailangan kong magtipid. Andami kong gastos nitong mga nakalipas na araw. Hindi na nga ako magbabalot pa ng mga regalo.
Patawarin sana ako ng Diyos sa mga nangyari at mga sinabi ko.
Disyembre 30, 2013
Alas-nuwebe, umalis ako ng Bautista. Hindi na ako namalayan ni Zillion dahil isinama siya ni Mama sa pagwalis sa garden. Alas-dose pasado na ako nakarating ng Paco. Pagkakain ko, sinimulan ko kaagad ang paglilinis. Iniba komuli ang ayos ng mga gamit para di kami masikip. Magiging tatlo na kami sa kuwarto dahil makikitira na si Epr sa amin ni Eking. Naging maaliwalas at maluwag naman ang ayos ko.
Matagal na naming plano ni Epr na magsama sa boarding house. Kung nga lang dumating si Eking ay baka matagal ko na kasama ang bestfriend ko. Kaya, huwag na huwag silang magagalit kapag tumanggap ako ng boarder. Kung hindi mapipilitan akong humiwalay kami at ibalik ko sa kanila ang batugan nilang si Eking. Hirap na hirap na nga ako sa kabibiyahe, pati ba naman sa mga gawaing bahay ay di ako matulungan. Hay, ang hirap magpalaki ng "buntol".
Disyembre 31, 2013
Napuyat ako kagabi sa kakaisip sa mga karanasan ko sa buong taon ng 2013. Maganda man at pangit na pangyayari ay sumagi sa isipan ko. Nagplano rin ako ng kaunti para sa darating na mga araw sa taong 2014.
Alas-dose y medya nasa bahay na si Epr. Dala na niya ang kanyang mga gamit at damit. Mabuti wala pa si Eking kaya di pa niya malalaman na lilipat na siya sa amin. Saka na lamang niya malalaman kapag dumating na si Epr mula sa trabaho sa Enero 14, 2014.
Habang nasa biyahe si Epr papunta sa amin, katext ko si Shobee. Hindi daw kasi nagsabi ng plano niya sa kanya. Bilang pinakaclose na kapatid ay nasaktan siya. Iyak siya ng iyak nang tumawag. Nagpaalam na lang daw si Epr nang aalis na siya. Nilinaw ko naman sa kanya nanhindi ko kagustuhan ang bagay na iyon. Sabi ko nga, sinakripisyo ko rin ang okasyon para sa kapatid niya. Hindi naman daw siya galit sa akin. Alagaan ko na lang daw si Epr dahil hindi na sila magkikita sa ilang taon. Sa Enero 9 kasi ay lilipad na siya sa Korea para magtrabaho. Nangako naman ako na gagampanan ko ang tungkulin niya bilang kapatid. Nagpasalamat siya sa bandang huli ng aming usapan.
Sinabi ko kay Epr na umiyak si Bee pero hindi na iyon nadugtungan. Umiwas yata siyang pag-usapan. Okay lang. Ang mahalaga ay di naman sila nag-away, kundi nag-unawaan.
Bago mag-6 ng hapon ay nasa MOA na kami para sa Countdown To 2014 ng GMA 7. Andami ng tao. Ang haba na ng pila para sa mga papasok sa venue area. Di pa naman nagtatagal kaming nakapila ay nakapasok na kami. Napakalapit namin sa stage. Pero, natagalan ang pagsimula. Halos dalawang oras kaming nakatayo sa siksikan ng mga tao. Dahil puyat ako ilang gabi na, nagugutom na rin at masakit ang ulo at lalo pang nahilo sa samu't saring amoy ng mga manunuod, ay sumuka ako. Nakalabas tuloy kami ni Epr ng di oras. Di na kami nakabalik sa venue. Sayang ang mga performances na di namin napanood. Pero okay lang dahil nakakain kami ng hapunan. Nakagala-gala din kami. Umiinom na lang kami ng konting Tanduay-stawberry punch habang nagkukuwentuhan. Sayang dahil wala kaming camera na may flash, kaya di kami makapagpicture. Gayunpaman, masaya ako dahil sa wakas natuloy kami sa countdown. Ang saya palang manuod ng fireworks pagkatapos pumatak ang alas-dose. All in all, sulit naman ang gastos, pagod at oras na ginugol namin para doon.
Ala-una, nakasakay na kami ng bus patungong Cubao. First time kong maranasan ang New Year's Eve na nasa kalsada pa ako ng Kamaynilaan. Nakakatakot pero malakas ang loob ko at nakahanda ako sa anumang mangyayari.
Alas-dos ay nasa Cogeo kami. Naghintay kami ng matagal dahil wala pang dyip nanpatungong Paenaan. Alas-3 na kami nakauwi at nakahiga. Mabuti gising pa si Taiwan. Nagising din naman si Mama pagkabukas sa amin. Hindi naman siya nagalit. Nagpasabi naman kasi ako kay Jano.
Natulog na agad kami ng di kumain. Sobrnag pagod at puyat na kasi.
Umalis si Eking bandang alas-8:30 ng umaga papunta kay Kuya Jape. Dumating kasi sina Aileen. Hiniram din ang rice cooker. Masakit ang ulo ko at magbabanlaw ako ng mga damit, kaya di ako nakasama. Isa pa, mamamasyal din kami sa MOA kasama sina Jano. Niyaya ko naman sila pero di daw sila makakasama.
Pasado ala-una na sila nakarating. Nalungkot ako kasi akala ko kasama nila si Hanna at Zildjian. Hindi pala napuntahan ni Flor Rhina. Gayunpaman, pinilit kong maging maligaya para kay Zillion at para sa kanilang lahat. Hindi man ako gaanong nag-enjoy, nakita ko naman na silang lahat ay masaya, lalo na ang anak ko. Masaya na rin ako dahil kahit paano ay naging memorable kay Ion ang araw na ito.
Mabuti na lang at sa December 26 pa kukunin ni Emily si Ion. Makakasama pa namin siya. Sana lang magsama-sama ang tatlo kong anak bukas. Pupuntahan ulit namin sina Hanna at Zj sa bahay nila bukas. Sayang tulog na yata sila kaninang pagdaan namin, di tuloy namin sila nasabihan na papasyal kami bukas kasama sila.
Disyembre 23, 2013
Ayaw sumama ni Mama sa pagpunta kay Hanna at Zildjian, dahil nahihilo siya sa pagkauntog ng ulo jiya sa CR nina Gina kagabi. Akala niya pa na iiwan ko si Zillion sa kanya. Hindi niya alam na isasama ko sa Paco. Alam ko naman kasi na hindi naman ipapasama sa akin ang magkapatid.
Masaya akong makita sina Hanna at Zildjian. Malungkot lang dahil ganoon pa rin kailap si ZJ. Si Hanna lang ang agad na lumapit nang makita kami ni Ion. Gayunpaman, maligaya na ako na masaya silang nakita ako. Mas masaya ako nang sumama sila hanggang bayan. Kasama nga lang si Nanay. Niyaya ko na lang para sumama si Zildjian.
Hindi ko naman nabilhin ng kahit anong pamasko ang dalawa. Hindi kasi maganda ang mga tinda sa Victory Mall. Kaya naisip ko na bigyan na lang ng perang pambili. Ok naman ang ideya ko kay Nanay.
Binilhan ko ang magkapatid ng spaghetti at burger sa Jollibee, meron din ang mga kasama nila sa bahay.Di na kami nag-dine in kasi mako-conscious lang si Zildjian, saka di ki rin masasabi kina Hanna ang mga gusto kong sabihin dahil andoon ang lola.
Binigyan ko ng tig-500 pesos ang mga anak ko. Nagbigay din ako ng pamasko sa lola nila. Tuwang-tuwa siya sa ginawa ko. Kaya naman, pumayag na siya na hihiramin ko ang dalawa pagkatapos ng Pasko.
Hindi ako nagtext kay Aileen na nasa Paco na kami. Gusto kong magpahinga. Ayoko muna mamasyal na kasama sila. Naiinis pa rin ako sa aking tamad na alaga.
Mabuti nga at duamating si Aileen. Libre ako sa pag-aalaga. Maasikaso ko naman ang mga anak at pamilya ko. Pasko naman. Bahala na muna siya kay Eking.
Disyembre 24, 2013
Gusto ko sanang dumaan kina Aileen kaya lang baka magyaya sila ng pasyal. Gusto kong makauwi ng Antipolo bago dumilim kasi mahirap na sumakay pag gabi na. Kaya, namasyal kami ni Ion ng kami lang dalawa. Sa Luneta kami gumala. Masaya naman ako at si Ion. Masaya akong makasama ang anak ko at makita siyang masaya sa nakikita niyang kapaligiran. Siyempre, hindi nawala ang pictures, na magdodokumento ng moment niya.
Nakauwi kami ng Bautista ng bandang ala-una y medya. Hindi ako nagtext kina Aileen na umuwi kami ng Paco pero nag-upload ako ng pictures ni Zillion. Bahala silang mag-isip ng kung anong gusto nilang isipin.Basta ako, sinulit ko lang ang mga sandali na kasama ang anak ko. Inuna ko lang ang pamilya ko. Kung may time pa ako, sila naman. Naka-schedule nga ang pagpunta ko kay Epr sa December 28. Nakapangako na ako.
Disyembre 25, 2013
Hindi naman kami sumalubong sa Kapaskuhan. Natulog lang kami ng maaga kagabi. Masaya naman ako dahil kasama ko si Zillion.
Pasado alas-otso pumunta kami ni Ion sa bahay nina Jano. Malas, tulog pa sila. Katok ako ng katok pero walang nagising. Kaya umuwi na lang kami. Nilakad lang namin pauwi kahit sobrang init na. Kulang na kasi ang barya ko. Sandaan naman ang pinakamaliit na paper bill. Tapos, punuan pa ang jeep.
Ang hirap dito sa bahay ni Mama. Walang CR. Di tuloy ako makapoopoo. Di rin makapaligo. Nanlalagkit na ako. Di bale, kaunting tiis na lang. Babalik na ako sa Paco.
Nagtext si Epr. May plan B siyang sinabi. Pagpunta ko raw sa kanila, sasama na siya pabalik sa bahay. Titira na siya sa akin. Imbes na 28 ako pupunta sa kanila, sinabi ko na lang na December 30, baka kasi may biglaan lakad pa ako with may children o my relatives. Pumayag naman siya.
Mahihirapan lang ako nito magsabi kay Ate Ningning at Eking kung bakit ako magpapatira ng iba. Naisip kong ipakilala si Epr bilang pinsan ko para wala silang masabi. Mas gusto ko namang kasama si Epr kesa sa tamad na si Eking. Isa pa, two weeks naman siyang nasa field. Bihira lang siyang nasa bahay.
Gayunpaman, umaasa aking magiging magaan at masaya ang samahan namin ni Epr. Nais ko rin makatulong sa kanya, matagal na. Ito na marahil ang katuparan.
Disyembre 26, 2013
Hinihintay ko na i-text ako ni Emily, kasi usapan namin na kukunin niya na si Zillion. Pero, di siya nagparamdam. Hindi rin tuloy ako kumilos. Dapat sana, pagkahatid ko kay Ion, kukunin ko naman sina Hanna at Zildjian. Umalis pa naman si Mama kaya hindi ko rin maiwanan si Ion.
Okay lang na hindi muna kunin si Ion. Ayaw pa naman ni Mama ibalik. Isa pa, ayaw din ni Ion na bumalik sa Caloocan. Kapag sinasabi ko kasing kukunin na siya ng Mama niya, sumasagot siya ng "Ayaw ko na doon". Kahit di naman niya masabi ang dahilan ay alam ko kung bakit gusto niya dito sa Antipolo.
Disyembre 27, 2013
Pasado alas-nuwebe ng umaga, umalis ako upang sunduin sina Hanna at Zildjian. Hinihintay na pala ako nila nung isang araw pa. Kaya agad nilang pinaliguan ang dalawang bata.
Nakakakuwentuhan ko si Nanay, ang dating kong biyenan. Parang walang nangyaring di maganda sa amin ng anak niya. Iyon ay dahil sa iginalang ko sila sa kabila ng lahat ng masakit nilang sinabi at ginawa sa akin. May mukha pa rin akong inihaharap.
Nakasama si Zildjian. Akala ko ay hindi sasama sa akin. Nauto. Gusto kasing magpabili ng tablet kaya sumama siya. Mas pinili pa nga niya ang tablet kesa sa magkaroon ng 7th birthday party sa March 3. Napasubo yata ako pero ayos lang. Kaya naman, kahit ang mumurahin lang.
Masaya ako dahil nabuo ko na ang tatlo kong mga anak. Ngayon lang din nagkalaro sina Zillion at Zildjian. Napansin kong magkasundo naman sila. Magkapatid talaga.
Disyembre 28, 2013
Pinilit kong maging mabuting ama sa tatlo kong anak. Bihira kong matipon ang mga anak ko. Mula pagtulog nila kagabi hanggang paggising nila kanina ay asikasong-asikaso ko sila. Pinaliguan ko ng sabay-sabay. Tapos, binantayan habang naglalaro. Kaya lang, sinumpong na naman ng katalinuhan si Zildjian. Tumae siya sa brief niya. Sinabj ko na sa kanya kahapon pa na magsasabi kapag natatae. Pero nagsabi siya ay may tae na ang salawal niya. Okay lang. Pinagbigyan ko. Kaya lang, inulit niya. Nainis ako ng sobra dahil nakikisabay pa sa sakit ng ngipin ni Zillion. Iyak ng iyak ang kapatid niya at nagawa pang tumae sa brief. Naabala pa ako ng husto. Parang wala pang isip para di makapagsabi na natatae na siya. Ang malala, inuulit uli sa ikatlong beses. Ang pinakamalala ay ang magsinungaling pa. Hindi pa inamin na siya ang naamoy namin. Gabi na ng nagpahugas siya sa ate niya, Hindi ko na inasikaso sa sobrang yamot ko. Nawalan na naman ako ng amor sa kanya gaya ng ginawa niya noong last birthday niya. Gusto ko na ngang ibalik sa ina niya. Kung di lang inatake ng sakit ng ngipin si Zillion ay inihatid ko na.Panira ng araw. Nasobrahan sa hiya. Pero, matigas ang mukha at ulo. Naisip ko tuloy kasalanan ko ba? O kasalanan ng mga nakakasama?
Disyembre 29, 2013
Nawala talaga ang amor ko sa sariling anak ko. Hindi ko alam kung anong problema ko sa kanya. Ako ang tatay, pero hindi ko kayang unawain ang ugali niya. Siguro ay hindi naman talaga ako nauuyam sa anak ko kundi sa mga kasama niya sa bahay dahil hinayaan siyang ganun.
Tinext ko si Flor Rhina na itext si Mary Jane. Nagpapasundo na kasi si Zildjian. Nakarating naman agad. Akala namin ni Mama ay si Zj lang ang gustong umuwi, pati pala si Hanna. Iniyakan pa ang Mama niya para makasama. Nainis kami ni Mama kaya di na namin pinilit na magpaiwan. Naisip namin na gusto lang pala makuha ang mga damit at gamit niya dito.
Mabuti naman at ganun ang nangyari. Makakatipid ako sa budget. Hindi rin kami mahihirapan masyado. Okay lang na si Ion lang ang nasa amin. Kung ayaw nila sa amin, problema nila iyon.
Napag-usapan namin nina Mama, Tiya Letty at Gie ang mga anak kong kusang lumalayo sa amin. Sa sobrang disappointment namin ay pati pisikal na kalagayan namin ay napansin namin. Kakaawa lamang sila. Kasi ngayon pa lang na nasa Antipolo sila ay hindi na maganda ang kutis at katawan nila, lalo pa siguro kung nasa Bulan na sila. Baka lalo silang pumayat, umitim at ma-stress. Balita pa namang ang stepfather nila ay nanakit na lasenggo. Tsk tsk.. Ngayong palang ay nangangamba na ako.
Huwag nila akong sisihin kapag may masamang nangyari kina Hanna. Ginusto namin lalo ako na mapabuti ang mga bata, pero sila mismo ang ayaw niyon. Mas pinili pa nila ang mali at mahirap na set-up.
Hindi talaga ako nalulungkot na umuwi na ang dalawa. Grabe! Parang di sila nakaka-miss. Iba talaga pag malayo na ang loob. Dati ayaw kong mapalayo sa akin si Hanna. Okay lang noon sa akin na wala si Zildjian sa piling ko. Pero ngayon, pareho ko na silang kayang tikisin. Kabaligtaran sila ni Ion. Si Ion ay lovely at amorous, madaldal, funny, talented, bibo magandang lalaki at sociable. Sabi nga ni Mama, mami-miss niya ng husto kapag umalis na.
Wala naman sana akong paboritong anak. Lahat ko silang gusto dahil dugo ko sila, kaya lang sila mismo ang ayaw sa akin st kusang inilalayo ang loob. Ang mga kasama naman sa bahay ay wala rin sa tamang pag-iisip. Maano man bang dalhin nila regularly kay Mama nandito man ako o wala para sa masanay at hindi malayo ang loob. E hindi eh. Kung kelan lang susunduin saka lamang nila ibibigay. Minsan pa nga hinihiram na, ayaw pa rin. Kaya, magsisisi sila sa bandang huli.
Panindigan ni Mary Jane na yan ang obligasyon niya bilang ina. Kung ayaw niyang lumapit sa akin, di ako ang lalapit sa kanila. Tama na ng mga kalokohan nila. Ang pilosopiya ko ay "Kung sino ang lumapit, siya ang magkakamit."
Bukas, aalis ako. Bibisitahin ko ang bahay ko baka nababboy na ng alaga kong batugan. Alam ko rin na tambak na ang labahan doon. Kaya maglalaba ako. Dapat pupunta ako sa Laguna, kina Epr. Iyon kasi ang usapan namin. Pero, kailangan kong magtipid. Andami kong gastos nitong mga nakalipas na araw. Hindi na nga ako magbabalot pa ng mga regalo.
Patawarin sana ako ng Diyos sa mga nangyari at mga sinabi ko.
Disyembre 30, 2013
Alas-nuwebe, umalis ako ng Bautista. Hindi na ako namalayan ni Zillion dahil isinama siya ni Mama sa pagwalis sa garden. Alas-dose pasado na ako nakarating ng Paco. Pagkakain ko, sinimulan ko kaagad ang paglilinis. Iniba komuli ang ayos ng mga gamit para di kami masikip. Magiging tatlo na kami sa kuwarto dahil makikitira na si Epr sa amin ni Eking. Naging maaliwalas at maluwag naman ang ayos ko.
Matagal na naming plano ni Epr na magsama sa boarding house. Kung nga lang dumating si Eking ay baka matagal ko na kasama ang bestfriend ko. Kaya, huwag na huwag silang magagalit kapag tumanggap ako ng boarder. Kung hindi mapipilitan akong humiwalay kami at ibalik ko sa kanila ang batugan nilang si Eking. Hirap na hirap na nga ako sa kabibiyahe, pati ba naman sa mga gawaing bahay ay di ako matulungan. Hay, ang hirap magpalaki ng "buntol".
Disyembre 31, 2013
Napuyat ako kagabi sa kakaisip sa mga karanasan ko sa buong taon ng 2013. Maganda man at pangit na pangyayari ay sumagi sa isipan ko. Nagplano rin ako ng kaunti para sa darating na mga araw sa taong 2014.
Alas-dose y medya nasa bahay na si Epr. Dala na niya ang kanyang mga gamit at damit. Mabuti wala pa si Eking kaya di pa niya malalaman na lilipat na siya sa amin. Saka na lamang niya malalaman kapag dumating na si Epr mula sa trabaho sa Enero 14, 2014.
Habang nasa biyahe si Epr papunta sa amin, katext ko si Shobee. Hindi daw kasi nagsabi ng plano niya sa kanya. Bilang pinakaclose na kapatid ay nasaktan siya. Iyak siya ng iyak nang tumawag. Nagpaalam na lang daw si Epr nang aalis na siya. Nilinaw ko naman sa kanya nanhindi ko kagustuhan ang bagay na iyon. Sabi ko nga, sinakripisyo ko rin ang okasyon para sa kapatid niya. Hindi naman daw siya galit sa akin. Alagaan ko na lang daw si Epr dahil hindi na sila magkikita sa ilang taon. Sa Enero 9 kasi ay lilipad na siya sa Korea para magtrabaho. Nangako naman ako na gagampanan ko ang tungkulin niya bilang kapatid. Nagpasalamat siya sa bandang huli ng aming usapan.
Sinabi ko kay Epr na umiyak si Bee pero hindi na iyon nadugtungan. Umiwas yata siyang pag-usapan. Okay lang. Ang mahalaga ay di naman sila nag-away, kundi nag-unawaan.
Bago mag-6 ng hapon ay nasa MOA na kami para sa Countdown To 2014 ng GMA 7. Andami ng tao. Ang haba na ng pila para sa mga papasok sa venue area. Di pa naman nagtatagal kaming nakapila ay nakapasok na kami. Napakalapit namin sa stage. Pero, natagalan ang pagsimula. Halos dalawang oras kaming nakatayo sa siksikan ng mga tao. Dahil puyat ako ilang gabi na, nagugutom na rin at masakit ang ulo at lalo pang nahilo sa samu't saring amoy ng mga manunuod, ay sumuka ako. Nakalabas tuloy kami ni Epr ng di oras. Di na kami nakabalik sa venue. Sayang ang mga performances na di namin napanood. Pero okay lang dahil nakakain kami ng hapunan. Nakagala-gala din kami. Umiinom na lang kami ng konting Tanduay-stawberry punch habang nagkukuwentuhan. Sayang dahil wala kaming camera na may flash, kaya di kami makapagpicture. Gayunpaman, masaya ako dahil sa wakas natuloy kami sa countdown. Ang saya palang manuod ng fireworks pagkatapos pumatak ang alas-dose. All in all, sulit naman ang gastos, pagod at oras na ginugol namin para doon.
Ala-una, nakasakay na kami ng bus patungong Cubao. First time kong maranasan ang New Year's Eve na nasa kalsada pa ako ng Kamaynilaan. Nakakatakot pero malakas ang loob ko at nakahanda ako sa anumang mangyayari.
Alas-dos ay nasa Cogeo kami. Naghintay kami ng matagal dahil wala pang dyip nanpatungong Paenaan. Alas-3 na kami nakauwi at nakahiga. Mabuti gising pa si Taiwan. Nagising din naman si Mama pagkabukas sa amin. Hindi naman siya nagalit. Nagpasabi naman kasi ako kay Jano.
Natulog na agad kami ng di kumain. Sobrnag pagod at puyat na kasi.
Linggo, Disyembre 29, 2013
mga alaala ng pasko
Makata O.
Mahigit tatlong dekada na akong nagpapasko. Pero, bilang na bilang ko sa mga daliri ko ang taon kung kelan ako masaya. Naisip ko tuloy, ang Pasko ba ay para kanino?
Isang magandang alaala ang hindi ko kailanman malilimutan. Panahon iyon ng Kapaskuhan. Pami-pamilya ay masaya. Namamasyal. Ako, bilang bunsong anak ay nakasakay ako sa leeg ng aking ama habang namamasyal. Hindi ko noon maipaliwanag ang ligayang dulot niyon habang ang Christmas song na "Little Drummer Boy" ay tinutugtog sa isang parke. Napapa-rum pum pum pum ako.
Pagkatapos niyon, wala na. Wala na akong maalalang masayang alaala. Hindi naman kasi kami ang tipikal na pamilya na tuwing Pasko ay may Noche Buena. Mahirap ang buhay namin noon pa. Gustuhin man naming maghanda at magsalu-salo pagpatak ng alas-dose ay hindi namin kaya. Madalas, hilik na lang ang pagsalubong namin sa Pasko. Isa pa, nakaapekto sa amin ang taunang pag-e-exodus. Bawat taon kasi ay lumilipat kami ng tirahan. Kadalasan, out of town, hindi para mamasyal, kundi para manirahan. Kaya naman, imbes na mag-Noche Buena, matutulog na lang. Tutal naman ay naghapunan naman kami.
Hindi naman ako nagdaramdam. Alam ko kasi na hindi ang Noche Buena ang batayan ng ligaya ng Pasko kundi sa pag-alala sa kapanganakan ni Kristo. Dahil ang totoo, nasa pagbibigayan ang tunay na diwa nito. Ang kainan ay pangalawa na lamang.
Gayunpaman, ang Pasko ay malapit sa aking puso at isip. Hindi ko kasi malirip kung bakit tuwing Pasko ay may karanasan akong, hindi man maganda, ay may kurot sa aking damdamin.
Sa Tarlac. Nangaroling kami. Kasama ko ang nakakatanda kong kapatid at ng kaibigan naming maykaya. Kung tutuusin, hindi niya kailangan ang pera. Sumama lamang siya dahil kaibigan niya kami at dahil iyon ang gustong gawin ng mga bata tuwing sasapit ang Pasko.
Pinitpit na tansan, na tinuhog sa alambre ang tamburin namin. Aawit ng "Sa may bahay ang aming, Merry Christmas na maluwalhati, Ang pag-ibig ang siyang naghari, Araw-Araw ay magiging Pasko lagi, Ang sanhi po ng pagparito, Hihingi po ng aguinaldo, Kung sakaling kami perwisyo, Pasensiya na kayo kami'y namamasko." Thank you agad kapag nagbigay na. Tapos, babanatan ng " Ang babait ninyo, Thank you!" Masaya na kami kahit dalawang bente singko ang ibigay sa amin. Suwerte kapag decagon na dalawang pisong barya ang ibinibigay. O kaya kahit piso na may kalabaw ay sapat na. Pero kapag, "Patawad!" ay hindi pwedeng hindi namin dadalehan ng "Ang babarat ninyo, Takbo!" Literal kaming tatakbo at di na babalik doon kinabukasan.
Ang saya mangaroling. Pero, malas ako dahil iyon ang una at huli kong pangangaroling..
Huling gabi iyon ng pangangaroling, Disyembre 24 taong "kinakalimutan". Kailangan sana naming makaipon ng kapatid ko pambili ng kahit "tasty bread" man lang. Ngunit, sa kasawiang-palad, hindi namin nabili ang tinapay na para sana sa Noche Buena namin. Dinaya na nga namin ang kaibigan namin, ngunit sapat lang iyon para sa toasted pandesal at galletas na tig-tatatlumpung piso pa lang yata noon.
Ok lang iyan, sabi ng aming ina.
Hindi naman ako noon naghinanakit sa Panginoon. Alam ko, masuwerte pa rin kami kumpara sa iba. Isa pa, alam ko na noon ang salitang "kuntento". Masaya na nga ako noon sa mga pamasko na lumang damit at sapatos. Never ako nakatanggap ng nakabalot na regalo. Simula yata ng magkaisip ako ay hindi pa ako nakapapunit o nakapagbukas ng regalong nakabalot ng Christmas wrapper. Hindi ko kasi nakita man lang ang nag-iisa kong Ninang. Minsan nga, nagtanong ako sa Mama ko. "Bininyagan po ba ako?"
Ang labo.. Kaya hindi ko na pinasan pa sa aking balikat. E ano kung walang ninang? But deep inside, masakit.. Hindi ako isang tipikal na bata na nakaranas ng pagtanggap ng regalo.. Oo, hindi po regalo ang tunay ng kabuluhan ng Pasko. Ngunit, hindi nito nakumpleto ang buhay bata ko. Malaki ang naging epekto nito sa pagkatao ko. Kung ano man iyon, ako na lamang ang nakakaramdam. Hindi ko ito maipaliwanag.
Dalawang taon ang lumipas simula ng huling karoling ko. Dapat sana ay magkakaroon kami ng munting salu-salo. May sayawan noon sa aming baryo kaya ang lahat ay gising kahit na walang handa. Meron naman kami, magluluto nga ang Papa ko. Kaya, inutusan ako at ng bunso kong kapatid na bumili ng toyo sa tindahan. Ngunit, imbes na galak ang maramdaman ko, ay takot. Isang patayan kasi ang nasaksihan ko at ng aking kapatid nang gabing iyon. Umuwi kaming nanginginig dahil sa takot at pangambang patayin din kami gaya ng napapanood ko sa mga pelikula. Saksi kami sa krimeng iyon. Kilala namin ang mga mamamatay tayo. Sa katunayan, pinitik-pitik pa nila ng mga tenga namin, hudyat upang umalis kami sa tindahang iyon at para di namin masaksihan ang gagawin nila. Umalis nga kami, pero, nakita pa rin namin ang karumal-dumal na krimen.
Mabuti at nakauwi kami ng buhay. Mabuti, dahil maraming Pasko pa ang aking naranasan. Maraming Paskong paksiw pa ang aking naabutan. Huwag mo na lang akong tanungin kung marami rin ba ang regalong aking natanggap.
Ilang Pasko din ang lumipas. Masaya na ako kapag buo ang mag-anak. May handa o wala. May regalo o wala. Pasalamat sa mga Christmas Party dahil nakakatanggap ako ng regalo. Di bale na. Ang mahalaga naman ay patuloy akong humihinga.
High school. Hindi na buo ang pamilya. Namayapa na kasi ang haligi ng aming tahanan. Nahiwalay pa ako sa aking ina dahil kailangan. Kaya, noong may Family Day sa school, ako na yata ang pinakamalungkot na nilalang. Ni hindi ako makasali sa ibang parlor games. Kailangan kasing may kapatid, ina at ama. Sa Bring Me nga lang ako pwedeng sumali. Malas pa rin, dahil tungkol sa pamilya ang hinihingi gaya ng family picture. Litsugas! Wala nga akong bitbit na family, picture pa kaya.
Ang sarap alalahanin ng mga alaalang ito. Minsan, napapangiti ako. Ngunti habang sinusulat ko ito ay pumatak na ang luha ko. Pinangarap ko kasing makaranas ng masagana at maligayang Pasko ang mga anak ko. Ngunit, sadya yatang mapagbiro ang Pasko. Hindi ko pa nabigyan ng isang tinatawag nilang Noche Buena ang mga anak ko. Una, dahil nakikipisan lang ako noon sa aking mga biyenan. Pangalawa, hindi pa kaya ng bulsa. Sa madaling sabi, hindi ko kayang maging Santa Claus sa kanila. Kapos.
Lumipas ang mga araw. Ilang Paskong tuyo ang dumaan. Minsan nga, kaibigan lamang ang kasama ko. At kung kailan kaibigan lang ang kasama ko, saka ako maligaya. Pero, kapag ang pamilya ko, ay may kakaibang lungkot akong nadarama. Hindi naman sa ayaw ko sa kanila. Nagkakataon lang marahil.
Matalik na kaibigan din ang kasama ko noon, isang Disyembre 24 ng gabi. Niyaya ko siyang dalawin ang babaeng nililigawan ko. Nakaharap ko ang nanay ng dalaga at sinabing magkamag-anak kami. Senyales iyon na ayaw niya sa akin. Maya-maya pa, dumating ang karibal ko at sama-sama kaming pumunta ng simbahan.
Bigo ako..
Minsan, nagpasko rin ako sa bus. Nais ko noon sorpresahin ang nanay ko, Pero ako yata ang nasorpresa. Malungkot na Kapaskuhan ang aking nadatnan. Tila hindi Pasko. Okay na rin. At least, wala namang sakit ang aking ina, gaya ng balita sa akin ng tiyahin ko.
Ang buhay ko ay gaya ng mga Paskong naranasan ko. Ngunit, gaya ng iba, ay may kakayahan na akong magkaroon ng masaganang Noche Buena. Nakakapagbigay na rin ako ng mga regalo. Ang masaklap lang ay minsang isinugod namin ang aming anak sa hospital. Disyembre 24 iyon ng hapon. At, doon na kami nagpasko. Nakangiti lamang kami ng medyo bumuti na ang lagay ng baby namin.
Simula noon, ayoko na mag-plano. Bahala na, ang lagi kong sinasabi. Ayoko mag-isip ng mga menu na ihahanda dahil natatakot na akong mag-Noche Buena ng putaheng hospital. Naisip ko tuloy, bakit may Noche Buena pa? Hindi ba ito puwedeng gawin kahit hindi Pasko?
Sabado, Disyembre 21, 2013
Disyembre 15-21, 2013
Disyembre 15, 2013
Nainis ako sa mga text ni Eking. Napaka-demanding. Inutusan akong bilhan siya ng mga regalo para sa kanyang Monito. Tapos, ibalot ko pa daw. Diyusme! Parang hindi pa kolehiyo. Imbes, gabi pa ako bibiyahe pabalik, napaaga. Pinatulog ko lang si Ion ng bandang 2PM ay umalis na ako.
Dumaan ako sa Farmer's Plaza. Gusto ko na sanang mamili ng mga panregalo kaya lang parang tinatamad pa ako. Si Epr lang ang nabilhan ko. Nabilhan ko na rin si Eking sa tigsasampung piso. Meron na siyang something long and hard, something soft at something cute.
Pag-uwi ko, ako pa talaga ang pinagbalot. Di daw siya marunong. Napaghahalatang di minsan nagbigay ng regalo. O talagang tamad lang. Ewan ko.
Disyembre 16, 2013
Nag-prepare ako ng lesson plan at teaching materials. Akala ko madaming pupils ang papasok. Pero, konti lang pala. Tapos, wala pa si Mam Diana at ang intern ko na si Vanessa. Kaya, wala na naman kaming palitan. Nagturo naman ako sa first period. Pagkatapos, nagpasuroy-suroy na kami. Nag-picture-an kami sa Christmas bulletin board namin at sa We Love Math Wall. At nang nagkainan kami kasi birthday pala ni Mam Rodel. Nakapag-gardening pa ako.
Pagkatapos ng klase, nagbayad ako ng RCBC bill ko. Bumili na rin ako ng t-shirt na susuotin ni Prinsipe Eking sa kanyang Christmas party. Nakabili rin ako ng pang-exchange gift ko at susuotin ko. Siyempre, papataob ba ako?! He he. A-attend nga ako sa Blog Awards sa Sabado. Invited ako ng organizer. Feeling proud to myself dahil inimbitahan ako kahit di ako nakahabol sa submission of entries.
Nag-chat kami ni Shobee habang nasa biyahe ako hanggang sa matapos ako maglaba. Malapit na pala siyang lumipad patungong Korea. Dapat magkita pa kami..
Disyembre 17, 2013
Walang masyadong bata na pumasok. Less than twenty lang ang sa akin. Kaya, wala nagturo. Naglaro na lang ang mga pupils ko, habang ako ay nakapag-bonding with my co-teachers. Pahinga naman siyempre dahil Christmas season naman.
Naawa lang ako sa pupil ko na si Kim kasi pinagsusuntok siya ni Rodolfo kahapon. Di naman kasi nagsumbong kaya di ko naaksyunan agad-agad. Dumiretso sila ni Danica B. sa guidance, na ikinagalit ko. Natakot na sila magsabi, dahil nagagalit na ako. Pumunta ang nanay ni Kim, pagkauwi niya. Pumunta rin kanina. Kaso, di sumasagot ang nanay ni Rodolfo sa tawag ko. Di rin pumasok ang bata. Nahiya tuloy ako na hindi nabigyan ng aksyon at kaukulang parusa ang bully.
Pumunta rin ang lola ni Danica. Umaasang mabibigyan ng solusyon ang nangyari.
Grabe talaga ang mga bata ngayon. Hindi na nga nakaksunod sa aralin, hindi pa nakakagawa ng tama at maganda. Nakakasakit pa.
Disyembre 18, 2013
Pinautang ko si Mareng Lorie ng dalawang libong piso para sa gamot ng Mama niya. Ang laki ng pasasalamat niya sa akin. Tapos, nagkuwentuhan kami tungkol kay Emily at sa mga anak ko. Sinabi niya rin na huwag na akong umuwi ng probinsya. Dito na lang daw kami magturo hanggang mag-retire. Oo, sabi ko. Nagbago na nga ang isip ko. Kaya lang naman ako nakaisip ng ganun dahil kay Emily. Lagi niya kasing sinasabi na utang na loob ko sa kanya ang pagkapasok ko sa Gotamco.
Nag-deposit din ako ng 13k pesos sa cooperative namin. Bale, P20,500 na ang aking capital share.
May pumasok pa ring pitong estudyante ko. Pero ok lang, di naman sila ang mga pasaway na bata. Naglaro lang sila. Nagkainan din kami. Nakatulog pa ako after ng pananghalian. Masakit lang sa ulo dahil medyo bitin.
Paglabas ko ng school dumiretso na ako sa Harrison Plaza. Bumili ako ng panregalo sa dalawa kong inaanak na baby girls. Nahirapan akong mamili ng maganda at mura. Kaya nang nakakita ako, binayaran ko agad. Pinareho ko na lang ang size, style at color. Para tuloy kambal ang magsusuot, he he.
Disyembre 19, 2013
Maaga akong nakarating sa school. Akala ko kasi ay maagang magsisimula ang Christmas Party. Hindi naman pala. Mga pasado alas-9 na yata iyon nagsimula. Hindi na nga nakapagpalaro ang bawat grade level. Nag-talk lang si Sir Socao at PTA president. Tapos, nagpa-raffle.
Pumunta agad kami sa Tramway Buffet Restaurant. Sa sobrang gutom, agad akong lumantak ng pagkain. Kaya lang, umurong na naman ang tiyan ko. Konti lang ang kinuha ko pero busog na busog na ako. Di bale, matikman komlang ang mga iba't ibang putahe ay ayos na.
Bumalik kamimsa school pagkatapos kumain. Mga 1PM na iyon. Nagkantahan sila kaagad. Nag-inuman. Nakaisang lang beer lang ako. Kaya parang nahihiya akong kumanta. Pero, nang pinatagay ako ni Sir Rey ng brandy, uminiom ako. Nakadalawang shots ako. Ayun, nakakanta na ako. Nakasayaw-sayaw pa ako. Ang saya ng party namin. Sayang lang kasi nag-uwian na ang iba. Sina Lester, Mia, Mareng Lorie, Mam Glo, Mam Dang, Mam Bel, Sir Rey, Sir Erwin, Sir Joel, Sir Vic at ang mga non-teaching lang ang mga naiwan. Swerte naman at nagpaiwan ako dahil nagsabog mga barya si Mam Glo. Mabuti inimbitahan siya kahit retired na. Naka-200 plus din akong barya. Namigay din siya ng P20-bills. Naka-80 pesos din ako. Binigyan pa ako ng foldable bag at face towel. Sulit na sulit ang binigay kong P150 sa raffle. Nabunot ko naman sa raffle ang isa sa pinakamahal, ang set of 4 ng glass/tumbler. Pag mabait ka talaga ay biniyayaan ng Diyos.
Bukas, baka makatannggap uli ako ng mga regalo mula sa Section 1. Wala kasing party ang advisory class ko. Pasaway sila. Hindi nila ako pinaligaya mula June hanggang December. Puro sakit sa dibdib ang binibigay nila sa akin. Kaya, mainggit sila sa iba. Di na ako mapapagod, hindi pa ako magagastusan.
Disyembre 20, 2013
Hindi ko binigyan ng Christmas Party ang advisory class ko dahil buong taon silang nagpasaway sa akin. Alam naman nila ang dahilan kaya hindi na sila nagpumilit. Kaya lang, nakiusap ang iba kay Mam Diana na makikiparty sila sa klase niya. Medyo nakakahiya pero wala akong nagawa. Tapos, nakikain din ako.
Nakatanggap ako ng mga regalo mula sa mga bata. Parker pen. Pabango. Mugs. Etc. I am blessed. Kaya, pag-uwi ko, piniktyuran ko isa-isa, lahat ng gifts na natanggap ko mula pa noong Lunes, then, in-upload ko sa Facebook. Nilagyan ko ng captions bawat picture para malaman nila na thankful ako sa regalo nila, maliit o malaking halaga man ang binigay nila.
Naiinis ako kay Emily. Kukunin na niya daw si Ion sa Dec 23. Akala naman niya naaalagaan niya ng husto. E ang payat nga ng bata. Inuubo at may sipon nga nang binigay sa akin. Tapos, malaman-laman ko pa na wala silang kuryente at ang pinakamasama ay ang isyung isasako daw si Ion ng tiyahin niyang tomboy. Magkakaroon ng takot ang bata sa ginagawa niya. Yari sila sa akin....
Disyembre 21, 2013
Pasado alas-7 ay nasa school na ako. Nauna na raw sina Aila at Nica. Umalis lang. Matagal-tagal akong naghintay, bago dumating ang team ni Allysa. Kumpleto sila. Di tulad ng ibang team. Tig-tatatlo o tig-aapat lang. Tapos, hindi pa nakumpleto ang pitong team. Wala ang green team o ang team ni Fatima. Nakakayamot. Andaming gustong sumali..di nakasali dahil sa kanila. Gayunpaman, tinuloy pa rin namin ang Math Olympics. Nagpa-cheering ako. Nagpa-relay ng long numbers. Nagpa-memory game ng polygons at nagpa-running and solving word problems. Successful naman ang activity namin. Salamat kay Sir Socao sa binigay niyang medals.
Maagang natapos. Kaya, nakapunta pa ako sa Baclaran. Nakapamili ako ng panregalo sa mga pamangkin ko sa Antipolo at kay Zillion. Andami ko pang dapat bilhin. Wala pa para sa Sia Family at sa mga Elizaga adults. Nilista ko nga, napag-alaman kong almost 1/3 pa lang ang napamili ko. Wew! Malaking halaga ang kailangan ko para makumpleto. Okey lang, basta makapagpasaya ako. Ilang taon ko na rin itong ginagawa, kaya dapat ipagpatuloy ko.
Nainis ako sa mga text ni Eking. Napaka-demanding. Inutusan akong bilhan siya ng mga regalo para sa kanyang Monito. Tapos, ibalot ko pa daw. Diyusme! Parang hindi pa kolehiyo. Imbes, gabi pa ako bibiyahe pabalik, napaaga. Pinatulog ko lang si Ion ng bandang 2PM ay umalis na ako.
Dumaan ako sa Farmer's Plaza. Gusto ko na sanang mamili ng mga panregalo kaya lang parang tinatamad pa ako. Si Epr lang ang nabilhan ko. Nabilhan ko na rin si Eking sa tigsasampung piso. Meron na siyang something long and hard, something soft at something cute.
Pag-uwi ko, ako pa talaga ang pinagbalot. Di daw siya marunong. Napaghahalatang di minsan nagbigay ng regalo. O talagang tamad lang. Ewan ko.
Disyembre 16, 2013
Nag-prepare ako ng lesson plan at teaching materials. Akala ko madaming pupils ang papasok. Pero, konti lang pala. Tapos, wala pa si Mam Diana at ang intern ko na si Vanessa. Kaya, wala na naman kaming palitan. Nagturo naman ako sa first period. Pagkatapos, nagpasuroy-suroy na kami. Nag-picture-an kami sa Christmas bulletin board namin at sa We Love Math Wall. At nang nagkainan kami kasi birthday pala ni Mam Rodel. Nakapag-gardening pa ako.
Pagkatapos ng klase, nagbayad ako ng RCBC bill ko. Bumili na rin ako ng t-shirt na susuotin ni Prinsipe Eking sa kanyang Christmas party. Nakabili rin ako ng pang-exchange gift ko at susuotin ko. Siyempre, papataob ba ako?! He he. A-attend nga ako sa Blog Awards sa Sabado. Invited ako ng organizer. Feeling proud to myself dahil inimbitahan ako kahit di ako nakahabol sa submission of entries.
Nag-chat kami ni Shobee habang nasa biyahe ako hanggang sa matapos ako maglaba. Malapit na pala siyang lumipad patungong Korea. Dapat magkita pa kami..
Disyembre 17, 2013
Walang masyadong bata na pumasok. Less than twenty lang ang sa akin. Kaya, wala nagturo. Naglaro na lang ang mga pupils ko, habang ako ay nakapag-bonding with my co-teachers. Pahinga naman siyempre dahil Christmas season naman.
Naawa lang ako sa pupil ko na si Kim kasi pinagsusuntok siya ni Rodolfo kahapon. Di naman kasi nagsumbong kaya di ko naaksyunan agad-agad. Dumiretso sila ni Danica B. sa guidance, na ikinagalit ko. Natakot na sila magsabi, dahil nagagalit na ako. Pumunta ang nanay ni Kim, pagkauwi niya. Pumunta rin kanina. Kaso, di sumasagot ang nanay ni Rodolfo sa tawag ko. Di rin pumasok ang bata. Nahiya tuloy ako na hindi nabigyan ng aksyon at kaukulang parusa ang bully.
Pumunta rin ang lola ni Danica. Umaasang mabibigyan ng solusyon ang nangyari.
Grabe talaga ang mga bata ngayon. Hindi na nga nakaksunod sa aralin, hindi pa nakakagawa ng tama at maganda. Nakakasakit pa.
Disyembre 18, 2013
Pinautang ko si Mareng Lorie ng dalawang libong piso para sa gamot ng Mama niya. Ang laki ng pasasalamat niya sa akin. Tapos, nagkuwentuhan kami tungkol kay Emily at sa mga anak ko. Sinabi niya rin na huwag na akong umuwi ng probinsya. Dito na lang daw kami magturo hanggang mag-retire. Oo, sabi ko. Nagbago na nga ang isip ko. Kaya lang naman ako nakaisip ng ganun dahil kay Emily. Lagi niya kasing sinasabi na utang na loob ko sa kanya ang pagkapasok ko sa Gotamco.
Nag-deposit din ako ng 13k pesos sa cooperative namin. Bale, P20,500 na ang aking capital share.
May pumasok pa ring pitong estudyante ko. Pero ok lang, di naman sila ang mga pasaway na bata. Naglaro lang sila. Nagkainan din kami. Nakatulog pa ako after ng pananghalian. Masakit lang sa ulo dahil medyo bitin.
Paglabas ko ng school dumiretso na ako sa Harrison Plaza. Bumili ako ng panregalo sa dalawa kong inaanak na baby girls. Nahirapan akong mamili ng maganda at mura. Kaya nang nakakita ako, binayaran ko agad. Pinareho ko na lang ang size, style at color. Para tuloy kambal ang magsusuot, he he.
Disyembre 19, 2013
Maaga akong nakarating sa school. Akala ko kasi ay maagang magsisimula ang Christmas Party. Hindi naman pala. Mga pasado alas-9 na yata iyon nagsimula. Hindi na nga nakapagpalaro ang bawat grade level. Nag-talk lang si Sir Socao at PTA president. Tapos, nagpa-raffle.
Pumunta agad kami sa Tramway Buffet Restaurant. Sa sobrang gutom, agad akong lumantak ng pagkain. Kaya lang, umurong na naman ang tiyan ko. Konti lang ang kinuha ko pero busog na busog na ako. Di bale, matikman komlang ang mga iba't ibang putahe ay ayos na.
Bumalik kamimsa school pagkatapos kumain. Mga 1PM na iyon. Nagkantahan sila kaagad. Nag-inuman. Nakaisang lang beer lang ako. Kaya parang nahihiya akong kumanta. Pero, nang pinatagay ako ni Sir Rey ng brandy, uminiom ako. Nakadalawang shots ako. Ayun, nakakanta na ako. Nakasayaw-sayaw pa ako. Ang saya ng party namin. Sayang lang kasi nag-uwian na ang iba. Sina Lester, Mia, Mareng Lorie, Mam Glo, Mam Dang, Mam Bel, Sir Rey, Sir Erwin, Sir Joel, Sir Vic at ang mga non-teaching lang ang mga naiwan. Swerte naman at nagpaiwan ako dahil nagsabog mga barya si Mam Glo. Mabuti inimbitahan siya kahit retired na. Naka-200 plus din akong barya. Namigay din siya ng P20-bills. Naka-80 pesos din ako. Binigyan pa ako ng foldable bag at face towel. Sulit na sulit ang binigay kong P150 sa raffle. Nabunot ko naman sa raffle ang isa sa pinakamahal, ang set of 4 ng glass/tumbler. Pag mabait ka talaga ay biniyayaan ng Diyos.
Bukas, baka makatannggap uli ako ng mga regalo mula sa Section 1. Wala kasing party ang advisory class ko. Pasaway sila. Hindi nila ako pinaligaya mula June hanggang December. Puro sakit sa dibdib ang binibigay nila sa akin. Kaya, mainggit sila sa iba. Di na ako mapapagod, hindi pa ako magagastusan.
Disyembre 20, 2013
Hindi ko binigyan ng Christmas Party ang advisory class ko dahil buong taon silang nagpasaway sa akin. Alam naman nila ang dahilan kaya hindi na sila nagpumilit. Kaya lang, nakiusap ang iba kay Mam Diana na makikiparty sila sa klase niya. Medyo nakakahiya pero wala akong nagawa. Tapos, nakikain din ako.
Nakatanggap ako ng mga regalo mula sa mga bata. Parker pen. Pabango. Mugs. Etc. I am blessed. Kaya, pag-uwi ko, piniktyuran ko isa-isa, lahat ng gifts na natanggap ko mula pa noong Lunes, then, in-upload ko sa Facebook. Nilagyan ko ng captions bawat picture para malaman nila na thankful ako sa regalo nila, maliit o malaking halaga man ang binigay nila.
Naiinis ako kay Emily. Kukunin na niya daw si Ion sa Dec 23. Akala naman niya naaalagaan niya ng husto. E ang payat nga ng bata. Inuubo at may sipon nga nang binigay sa akin. Tapos, malaman-laman ko pa na wala silang kuryente at ang pinakamasama ay ang isyung isasako daw si Ion ng tiyahin niyang tomboy. Magkakaroon ng takot ang bata sa ginagawa niya. Yari sila sa akin....
Disyembre 21, 2013
Pasado alas-7 ay nasa school na ako. Nauna na raw sina Aila at Nica. Umalis lang. Matagal-tagal akong naghintay, bago dumating ang team ni Allysa. Kumpleto sila. Di tulad ng ibang team. Tig-tatatlo o tig-aapat lang. Tapos, hindi pa nakumpleto ang pitong team. Wala ang green team o ang team ni Fatima. Nakakayamot. Andaming gustong sumali..di nakasali dahil sa kanila. Gayunpaman, tinuloy pa rin namin ang Math Olympics. Nagpa-cheering ako. Nagpa-relay ng long numbers. Nagpa-memory game ng polygons at nagpa-running and solving word problems. Successful naman ang activity namin. Salamat kay Sir Socao sa binigay niyang medals.
Maagang natapos. Kaya, nakapunta pa ako sa Baclaran. Nakapamili ako ng panregalo sa mga pamangkin ko sa Antipolo at kay Zillion. Andami ko pang dapat bilhin. Wala pa para sa Sia Family at sa mga Elizaga adults. Nilista ko nga, napag-alaman kong almost 1/3 pa lang ang napamili ko. Wew! Malaking halaga ang kailangan ko para makumpleto. Okey lang, basta makapagpasaya ako. Ilang taon ko na rin itong ginagawa, kaya dapat ipagpatuloy ko.
ang pulang kahon
Ang Pulang Kahon
Froilan F. Elizaga
Nakakahiya ang ginawa ko. Mabuti na lang ay hindi ako ipinapulis ng may-ari ng grocery. Kinuha na lang ang rosaryong suot ko bilang kabayaran sa kinain kong apat na pirasong hopia. Sabagay, hindi naman mabigat na kaso ang ginawa ko. Gutom lang talaga ako kaya ko nagawa iyon. Mabait din ang may-ari dahil hindi na niya ako inusisa. Siguro ay nakita naman niya na hindi ako mukhang magnanakaw. Pero, nakakahiya pa rin dahil may bad record na ako. CCTV pa. Mabuti na lang ay hindi na niya tinanong ang propesyon ko. Baka masira pa ako sa paaralang tinuturuan ko.
Naalala ko si Mama. Ayaw na ayaw niyang nangingialam ako ng bagay na hindi akin. Naalala ko rin si Lola Kalakal o Lola Esme. Hindi niya kailanman nagawang magnakaw kahit hirap na hirap na siya sa buhay. Bagkus, binuhay niya ang sarili sa pangangalkal ng mga basura. Pero, ako..hindi ko napigilang maging makati ang kamay dahil lang sa sobrang gutom na maaari naman sanang gawan ng paraan--paraang legal. Nagsisisi ako. Nahihiya ako sa sarili ko.
Kinain ko na ang pride ko. Pumunta ako sa hospital na pinagtatrabahuan ng kasintahan kong nars. Kaya lang, pagdating ko doon, nalaman kong naka-schedule ang pag-uwi niya sa Bicol.
"Naku, hindi ba sa'yo sinabi?" tanong ng matabang nurse. "Text mo siya. Sabi niya sa akin sa text, pinuntahan ka raw niya kagabi sa unit mo pero wala ka. Out of coverage ka rin daw. Galit ka daw ba sa kanya?"
Hindi ko sinagot ang tanong niya. Hindi naman ako galit kay Lea May. Nagtatampo lang ako kasi inilihim niya sa akin na aalis siya ng bansa. Kung kelan siya aalis saka lang niya pinagtapat. Para ano? Iiwanan niya ako, gaya ng unang babaeng minahal ko? Naniniwala akong para lang sa kanya ang pangarap niyang trabaho abroad. Pasasaan ba't hindi naman ako ang makakasama niya sa buhay. Aasa lang ako sa wala. Lalo na't inilihim niya sa akin ang pag-apply niya. Papayag naman ako kung nagpaalam siya.
"Mahabang istorya, Nurse Rosalyn. Pakisabi na lang na dumaan ako. Pakisabi din na mag-iingat siya lagi. Salamat." Sabi ko, habang nakakunot-noo ang kausap kong kaibigan ng girlfriend ko.
"May problema kayo?" Nakamaang pa rin ang nurse.
"Wala kaming problema. Pero ako, may problema sa..pera." Naalangan ako pero kinapalan ko na lang ang mukha ko. Kailangang-kailangan ko talaga ng pera. Hindi pa ako nananghalian. Sabado pa lang. Lunes ko pa maipapaayos ang bank account ko. Baka nga na-withdraw na iyon ng walanghiyang nilalang na kumuha ng wallet ko habang nasa bar at lasing ako. "Pwede ba kitang utangan kahit isanglibo? Nakakahiya man, pero sana mapautang mo ako."
"Oh, sure, Sir! Basta ikaw." Tumalikod siya at kinuha ang pera sa bag. "O, heto.."
"Salamat, ha?! Hayaan mo ibabalik ko kaagad kapag naayos ko na ang account ko.."
"Walang problema, Sir.." Nginitian niya pa ako.
"Thank you! Dito na ako. Bye!" Nag-bye din ang mabait na nurse.
Laylay ang balikat kong tumalikod at tumungo sa elevator. Habang, hinihintay kong magbukas ito, naalala ko ang pagpapakita ni Lola Kalakal sa elevator kung saan ako nakaharap. Noon ko lang naunawaan ang ibig sabihin niyon. Masaya siya dahil iniwan ako ni Lea May. Hindi kami bagay. Masasaktan lang ako ng husto kapag nagkatuluyan kami.
Habang nasa loob na ako ng elevator at habang bumababa ito, unti-unti kong natatanggap ang pag-alis ni Lea May. Kung hindi na kami magkita bago siya makaalis ng Pilipinas, ibig sabihin ay hindi kami para sa isa't isa. Papalayain ko na siya.
Dahil may pera na ako, nakakain na ako ng husto. Hindi na rin ako naglakad. Ngunit, wala pa ring direksyon ang sarili ko. Ayaw ko pang umuwi sa blanko kong tahanan. Parang may nais akong puntahan.
"Para po!" Bigla kong naalalang puntahan ang junk shop na tinuluyan ni Lola Esme ng mahabang taon. Gusto kong madalaw ang puntod niya. Hindi ko pa siya nadalaw simula ng maglapat ang mga paa niya.
Sumakay ako pabalik. Tapos, sumakay uli ako ng dalawang beses hanggang marating ko ang junk shop. Nakangiti agad sa akin ang babaeng may-ari kahit nasa malayo ako. Ginawaran ko rin siya ng ngiti at kaway. At bago ako nakalapit sa kanya, tiningnan ko sa gilid ng pader ang kinaroonan ng kariton na tinutulugan dati ni Lola Esme. Nalungkot ako nang hindi ko iyon nakita.
"Magandang hapon po!"
"Magandang hapon din sa'yo. Mabuti nadalaw ka!" Sabay dukwang niya sa ilalim ng kanyang table.
"May itatanong po sana ako sa inyo.."
Iniabot sa akin ng may-ari ng junkshop ang isang pulang shoebox. "Sa palagay ko, ikaw ang tinutukoy ni Lola Esme na may ginintuang puso na dapat tumanggap nito. Ikaw nga ang matagal na niyang hinahanap.."
Naguguluhan man ako pero tinanggap ko pa rin ang kahon ng sapatos. "Salamat po! Kung ako man po ang tinutukoy ni Lola Esme, nagpapasalamat po ako." Hindi ko muna iyon binuksan. Mas mahalaga sa akin na madalaw ko ang puntod niya. "Maaari ko bang malaman kung saan nakalibing si Lola?"
"Sa Manila North Cemetery.. Esmeralda C. Cruz. Gusto mo pasamahan kita? Mahirap mahanap ang puntod niya."
"Huwag na po! Salamat! Hahanapin ko na lang po. Tuloy na po ako. Salamat po dito." Nginitian ko siya.
"Huwag kang magpasalamat sa akin. Si Lola Esme ang nagbigay niyan sa'yo. God bless you! Ingat ka." Kumaway pa ang mabait na negosyante. No wonder, medyo umunlad ang kanyang negosyo. Nag-expand ang lugar. Siguro ito ang dahilan kaya tinanggal na niya ang kariton ni Lola Esme sa tabi ng pader. Okey lang. Mahalaga, naging bahagi rin ng buhay niya at ng pamilya niya ang mahiwagang lola. Masasabi kong may hatid siyang suwerte.
Sinilip ko ang laman ng box pero tinakpan ko agad. Mga papel ang nasa ibabaw. Wala akong ideya kung anu-ano ang mga iyon. Bakit niya ipinabibigay sa akin? Nahihiwagaan din ako kung bakit ako daw ang karapat-dapat na tumanggap ng pulang kahon ng sapatos na tiyak akong nakuha lamang niya sa basurahan. Gayunpaman, pasalamat ako sa regalong niya kung regalo mang matatawag iyon. Naisip ko na katulad iyon ng pulang rosaryo na ibinigay niya sa una naming pagkikita, na siya namang nagligtas sa akin sa kahihiyan.
Agad akong tumungo sa libingan ni Lola Esme. Hindi ako nahirapang mahanap ang puntod niya. Para niya akong ginabayan. Mahiwaga. Sa isang iglap, nasa harapan ko na ang nitso niya. Isang puting-puting nitso. Esmeralda C. Cruz Born: December 20, 1934 Died: September, 2012 We'll never forget you. RIP. Iyan ang naukit sa marmol. Birthday niya sana ngayon. Seventy-nine years old na pala siya.
"Happy Birthday po Lola Esme. Alam ko masaya ka na ngayon sa kaharian ng Diyos. Hayaan niyo po, hindi po kita bibiguin sa pangako ko sa inyo. Salamat po dito sa pulang kahon." Biglang nalaglag ang shoebox mula sa pagkakahawak ko. Nais ko lang sanang ipakita sa kanya na naiabot na sa akin ng may-ari ng junkshop. Nagkandalaglag tuloy ang mga laman.
Isang sobreng may laman ang nakapukaw sa mata ko. Dinampot ko ito. To: Maria Ruby C. Cruz. Ito ang nakasulat. Walang address. Pero, alam ko, sulat niya ito para sa kanyang kapatid. Paano ko iyon matutunton kung walang address? Naisip ko. Naghalungkat pa ako ng ibang sobre ngunit wala akong nakita. Nalungkot ako. Regalo ba ito o parusa? Naisaloob ko. Davao lang ang alam ko. Napakalaki ng Davao. Gusto kong umurong sa aking pangako. Parang hindi ko iyon matutupad gayong pangalan lamang ng kapatid niya ang nakasulat sa lumang sobre. Wala din namang sulat mula sa kanyang kapatid. Malaman ko sana ang lugar na aking tututunguhin.
Biglang humangin ng malakas. Naglaglagan ang mga tuyong dahon mula sa mga puno doon. At parang binalot ako ng malamig na hangin. Nagliparan din ang mga alikabok. Napuwing ako kaya kinusot-kusot ko agad hanggang sa mawala. Pagdilat ko, nakakita ako ng matandang babae na nakatayo sa ilalim ng malaking puno. Nakabelong puti ito. Nang tinitigan ko, bigla na lang siyang tumalikod at nawala sa kumpol ng mga nitso.
Umuwi na ako, bitbit ang pulang kahon ng sapatos.
Froilan F. Elizaga
Nakakahiya ang ginawa ko. Mabuti na lang ay hindi ako ipinapulis ng may-ari ng grocery. Kinuha na lang ang rosaryong suot ko bilang kabayaran sa kinain kong apat na pirasong hopia. Sabagay, hindi naman mabigat na kaso ang ginawa ko. Gutom lang talaga ako kaya ko nagawa iyon. Mabait din ang may-ari dahil hindi na niya ako inusisa. Siguro ay nakita naman niya na hindi ako mukhang magnanakaw. Pero, nakakahiya pa rin dahil may bad record na ako. CCTV pa. Mabuti na lang ay hindi na niya tinanong ang propesyon ko. Baka masira pa ako sa paaralang tinuturuan ko.
Naalala ko si Mama. Ayaw na ayaw niyang nangingialam ako ng bagay na hindi akin. Naalala ko rin si Lola Kalakal o Lola Esme. Hindi niya kailanman nagawang magnakaw kahit hirap na hirap na siya sa buhay. Bagkus, binuhay niya ang sarili sa pangangalkal ng mga basura. Pero, ako..hindi ko napigilang maging makati ang kamay dahil lang sa sobrang gutom na maaari naman sanang gawan ng paraan--paraang legal. Nagsisisi ako. Nahihiya ako sa sarili ko.
Kinain ko na ang pride ko. Pumunta ako sa hospital na pinagtatrabahuan ng kasintahan kong nars. Kaya lang, pagdating ko doon, nalaman kong naka-schedule ang pag-uwi niya sa Bicol.
"Naku, hindi ba sa'yo sinabi?" tanong ng matabang nurse. "Text mo siya. Sabi niya sa akin sa text, pinuntahan ka raw niya kagabi sa unit mo pero wala ka. Out of coverage ka rin daw. Galit ka daw ba sa kanya?"
Hindi ko sinagot ang tanong niya. Hindi naman ako galit kay Lea May. Nagtatampo lang ako kasi inilihim niya sa akin na aalis siya ng bansa. Kung kelan siya aalis saka lang niya pinagtapat. Para ano? Iiwanan niya ako, gaya ng unang babaeng minahal ko? Naniniwala akong para lang sa kanya ang pangarap niyang trabaho abroad. Pasasaan ba't hindi naman ako ang makakasama niya sa buhay. Aasa lang ako sa wala. Lalo na't inilihim niya sa akin ang pag-apply niya. Papayag naman ako kung nagpaalam siya.
"Mahabang istorya, Nurse Rosalyn. Pakisabi na lang na dumaan ako. Pakisabi din na mag-iingat siya lagi. Salamat." Sabi ko, habang nakakunot-noo ang kausap kong kaibigan ng girlfriend ko.
"May problema kayo?" Nakamaang pa rin ang nurse.
"Wala kaming problema. Pero ako, may problema sa..pera." Naalangan ako pero kinapalan ko na lang ang mukha ko. Kailangang-kailangan ko talaga ng pera. Hindi pa ako nananghalian. Sabado pa lang. Lunes ko pa maipapaayos ang bank account ko. Baka nga na-withdraw na iyon ng walanghiyang nilalang na kumuha ng wallet ko habang nasa bar at lasing ako. "Pwede ba kitang utangan kahit isanglibo? Nakakahiya man, pero sana mapautang mo ako."
"Oh, sure, Sir! Basta ikaw." Tumalikod siya at kinuha ang pera sa bag. "O, heto.."
"Salamat, ha?! Hayaan mo ibabalik ko kaagad kapag naayos ko na ang account ko.."
"Walang problema, Sir.." Nginitian niya pa ako.
"Thank you! Dito na ako. Bye!" Nag-bye din ang mabait na nurse.
Laylay ang balikat kong tumalikod at tumungo sa elevator. Habang, hinihintay kong magbukas ito, naalala ko ang pagpapakita ni Lola Kalakal sa elevator kung saan ako nakaharap. Noon ko lang naunawaan ang ibig sabihin niyon. Masaya siya dahil iniwan ako ni Lea May. Hindi kami bagay. Masasaktan lang ako ng husto kapag nagkatuluyan kami.
Habang nasa loob na ako ng elevator at habang bumababa ito, unti-unti kong natatanggap ang pag-alis ni Lea May. Kung hindi na kami magkita bago siya makaalis ng Pilipinas, ibig sabihin ay hindi kami para sa isa't isa. Papalayain ko na siya.
Dahil may pera na ako, nakakain na ako ng husto. Hindi na rin ako naglakad. Ngunit, wala pa ring direksyon ang sarili ko. Ayaw ko pang umuwi sa blanko kong tahanan. Parang may nais akong puntahan.
"Para po!" Bigla kong naalalang puntahan ang junk shop na tinuluyan ni Lola Esme ng mahabang taon. Gusto kong madalaw ang puntod niya. Hindi ko pa siya nadalaw simula ng maglapat ang mga paa niya.
Sumakay ako pabalik. Tapos, sumakay uli ako ng dalawang beses hanggang marating ko ang junk shop. Nakangiti agad sa akin ang babaeng may-ari kahit nasa malayo ako. Ginawaran ko rin siya ng ngiti at kaway. At bago ako nakalapit sa kanya, tiningnan ko sa gilid ng pader ang kinaroonan ng kariton na tinutulugan dati ni Lola Esme. Nalungkot ako nang hindi ko iyon nakita.
"Magandang hapon po!"
"Magandang hapon din sa'yo. Mabuti nadalaw ka!" Sabay dukwang niya sa ilalim ng kanyang table.
"May itatanong po sana ako sa inyo.."
Iniabot sa akin ng may-ari ng junkshop ang isang pulang shoebox. "Sa palagay ko, ikaw ang tinutukoy ni Lola Esme na may ginintuang puso na dapat tumanggap nito. Ikaw nga ang matagal na niyang hinahanap.."
Naguguluhan man ako pero tinanggap ko pa rin ang kahon ng sapatos. "Salamat po! Kung ako man po ang tinutukoy ni Lola Esme, nagpapasalamat po ako." Hindi ko muna iyon binuksan. Mas mahalaga sa akin na madalaw ko ang puntod niya. "Maaari ko bang malaman kung saan nakalibing si Lola?"
"Sa Manila North Cemetery.. Esmeralda C. Cruz. Gusto mo pasamahan kita? Mahirap mahanap ang puntod niya."
"Huwag na po! Salamat! Hahanapin ko na lang po. Tuloy na po ako. Salamat po dito." Nginitian ko siya.
"Huwag kang magpasalamat sa akin. Si Lola Esme ang nagbigay niyan sa'yo. God bless you! Ingat ka." Kumaway pa ang mabait na negosyante. No wonder, medyo umunlad ang kanyang negosyo. Nag-expand ang lugar. Siguro ito ang dahilan kaya tinanggal na niya ang kariton ni Lola Esme sa tabi ng pader. Okey lang. Mahalaga, naging bahagi rin ng buhay niya at ng pamilya niya ang mahiwagang lola. Masasabi kong may hatid siyang suwerte.
Sinilip ko ang laman ng box pero tinakpan ko agad. Mga papel ang nasa ibabaw. Wala akong ideya kung anu-ano ang mga iyon. Bakit niya ipinabibigay sa akin? Nahihiwagaan din ako kung bakit ako daw ang karapat-dapat na tumanggap ng pulang kahon ng sapatos na tiyak akong nakuha lamang niya sa basurahan. Gayunpaman, pasalamat ako sa regalong niya kung regalo mang matatawag iyon. Naisip ko na katulad iyon ng pulang rosaryo na ibinigay niya sa una naming pagkikita, na siya namang nagligtas sa akin sa kahihiyan.
Agad akong tumungo sa libingan ni Lola Esme. Hindi ako nahirapang mahanap ang puntod niya. Para niya akong ginabayan. Mahiwaga. Sa isang iglap, nasa harapan ko na ang nitso niya. Isang puting-puting nitso. Esmeralda C. Cruz Born: December 20, 1934 Died: September, 2012 We'll never forget you. RIP. Iyan ang naukit sa marmol. Birthday niya sana ngayon. Seventy-nine years old na pala siya.
"Happy Birthday po Lola Esme. Alam ko masaya ka na ngayon sa kaharian ng Diyos. Hayaan niyo po, hindi po kita bibiguin sa pangako ko sa inyo. Salamat po dito sa pulang kahon." Biglang nalaglag ang shoebox mula sa pagkakahawak ko. Nais ko lang sanang ipakita sa kanya na naiabot na sa akin ng may-ari ng junkshop. Nagkandalaglag tuloy ang mga laman.
Isang sobreng may laman ang nakapukaw sa mata ko. Dinampot ko ito. To: Maria Ruby C. Cruz. Ito ang nakasulat. Walang address. Pero, alam ko, sulat niya ito para sa kanyang kapatid. Paano ko iyon matutunton kung walang address? Naisip ko. Naghalungkat pa ako ng ibang sobre ngunit wala akong nakita. Nalungkot ako. Regalo ba ito o parusa? Naisaloob ko. Davao lang ang alam ko. Napakalaki ng Davao. Gusto kong umurong sa aking pangako. Parang hindi ko iyon matutupad gayong pangalan lamang ng kapatid niya ang nakasulat sa lumang sobre. Wala din namang sulat mula sa kanyang kapatid. Malaman ko sana ang lugar na aking tututunguhin.
Biglang humangin ng malakas. Naglaglagan ang mga tuyong dahon mula sa mga puno doon. At parang binalot ako ng malamig na hangin. Nagliparan din ang mga alikabok. Napuwing ako kaya kinusot-kusot ko agad hanggang sa mawala. Pagdilat ko, nakakita ako ng matandang babae na nakatayo sa ilalim ng malaking puno. Nakabelong puti ito. Nang tinitigan ko, bigla na lang siyang tumalikod at nawala sa kumpol ng mga nitso.
Umuwi na ako, bitbit ang pulang kahon ng sapatos.
Mag-subscribe sa:
Mga Post (Atom)